Buxgalteriya hisobi va operatsion texnika

Hisobvaraq shakli 
Hisobvaraq nomeri va boshqa umumiy rekvizitlar 
  
T/r 
Korresponden- 
siyalangan 
hisobvaraq 
nomeri 
Hujjat 
nomeri 
Operatsiya 
mazmuni 
Aylanmalar 
Qoldiq 
(kun bo-
shiga va 
oxiriga) 
Debet 
bo„yicha 
Kredit 
bo„yicha 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jadvalda  ko„rib  turganingizdek,  shaxsiy  hisobvaraq  o„z  ichiga  hi-
sobvaraq  nomeri,  sana,  operatsiya  o„tkazishda  korrespondensiyada 
bo„lgan  hisobvaraq  nomeri,  operatsiyalar  mazmuni,  debet  va  kredit 
bo„yicha aylanmalar summasi va hisobvaraq bo„yicha qoldiqlar haqidagi 
ma‟lumotlarni oladi.  

---

 
37 
Lekin  hozirgi  kunda  barcha  banklarda  operatsiyalar  kompyuter 
dasturlari  yordamida  buxgalteriya  hisobida  aks  ettiriladi.  Shu  sababli 
shaxsiy  hisobvaraqlarda  avvalgidan  ko„ra  ko„proq  ma‟lumotlar  ko„rsatil-
moqda. Shaxsiy hisobvaraqlarda quyidagi rekvizitlar yozilgan bo„lishi zarur:  
– 
shaxsiy hisobvaraqning nomi; 
– 
shaxsiy hisobvaraqni chop etish tartib raqami (ya‟ni,  kompyuter 
qo„ygan raqam); 
– 
shaxsiy hisobvaraqni tuzgan bank kodi va nomi; 
– 
shaxsiy hisobvaraqning raqami va uning nomi; 
– 
hisobvaraqqa  xizmat  ko„rsatuvchi  buxgalterning  raqami,  uning 
familiyasi, ismi, otasining ismi; 
– 
ishlov berish sanasi; 
– 
hisobvaraqdagi so„nggi harakat sanasi; 
– 
kun boshidagi qoldiq summasi; 
– 
kun oxiridagi qoldiq summasi; 
– 
buxgalteriya yozuvlarining tartibi bo„yicha raqami; 
– 
hujjat turi; 
– 
hujjat raqami; 
– 
hujjat turi (toifasi); 
– 
vakil bankning kodi; 
– 
debet bo„yicha aylanmalar summasi; 
– 
kredit bo„yicha aylanmalar summasi; 
– 
debet bo„yicha aylanmaning umumiy summasi; 
– 
kredit bo„yicha aylanmaning umumiy summasi. 
Shaxsiy  hisobvaraq  rekvizitlaridan  biri  operatsiya  turidir.  Ope-
ratsiyalar turini shaxsiy hisobvaraqlarda  qayd etish uchun shartli raqam 
belgilari qo„llaniladi.  
Naqd  pulsiz  hisob-kitoblarda  qo„llaniladigan  hujjatlar  turini 
shaxsiy hisobvaraqlarda qayd etish uchun foydalaniladigan shartli raqam 
belgilari  (shifrlar)  “Markaziy  bankning  banklararo  to„lov  tizimi  orqali 
elektron  to„lovlarni  amalga  oshirish  tartibi  to„g„risidagi  Nizom  (ro„yxat 
raqami-1545, 2006-yil 14-fevral) da berilgan. Masalan, xatoliklarni tuza-
tish  uchun  tuziladigan  memorial  orderlar  “06”,  to„lov  topshiriqnomasi 
“01” , tijorat bankining hisob-kitob cheklari uchun esa “14”shartli raqa-
mi bilan belgilangan. 
Demak, hujjatlar buxgalteriya qaydidan  o„tkazilayotganda shaxsiy 
hisobvaraqlarga qo„yiladigan operatsiyalar turining shartli belgilari  (shifr-
lari) qo„yiladi.  

---

 
38 
Quyidagi jadvalda shartli raqam belgilarini keltiramiz.  
 
 4-jadval.