Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Kutubxona xodimlari statistikasi 
Kutubxona  xodimlari  statistikasi  xodimlar  soni,  ularning  malakasi  hamda 
ma‟lumoti,  yoshi  bo„yicha  guruxlanishini,  kutubxonalarning  turiga    ko„ra  
bo„linishini  o„rganadi.  Statistikaning  bu  qismi  xodimlar  tayyorlash  va  ularning 
malakasini  oshirishni  rejalashtirish  uchun  juda  kerak.  Kutubxona  xodimlarining 
statistik xisobi kutubxonalarning yillik xisoboti ma‟lumotlariga asoslanadi. 
Bir  kutubxona  xodimining  ish  yuklamasi  ko„rsatkichi    kutubxona 
faoliyatini  baxolash  uchun  ahamiyatga  ega.  Kutubxonachining  ish  yuklamasi 
yuqori bo„lsa barcha ishlarni sifatli bajarilishini ta‟minlash qiyinlashadi. 
Kitobxonlarning  umumiy  soni,  qatnashlar,  kitob  berilishi,  kitob  fondlari 
bo„yicha  ish  yuklamalari  kutubxona  va  kutubxona  xodimi  ish  yuklamasining 
yetakchi  ko„rsatkichlari  xisoblanadi.  Ish  yuklamasi  ko„rsatkichlari  quyidagicha 
xisoblanadi: 
Agar bir necha kutubxona faoliyati taxlil qilinsa va taqqoslashtirilsa, barcha 
kutubxona shtatlariga taqsim qilish bo„yicha xisoblanadi; 
Agar  bir  xil  jarayonlarni    bajaruvchi  bo„limlarning    ishlari    taqqoslansa, 
kutubxona  xodimlari  soni  xizmat  ko„rsatish  punktlariga  taqsim  qilish    bo„yicha 
xisoblanadi (tarmoqli bo„limlar, o„quv zallari va boshq. ). 
Kutubxona  xodimlari  sonining  ish  yuklamasini  aniqlashda  shtat  jadvali 
bo„yicha,  xodimlarning  asosiy  soni  bo„yicha  yil  oxirida  xisoblanadi,  Agar  yil 
davomida  shtat  jadvalida  o„zgarishlar  bo„lsa,  shtat  birligi  sonining  o„rtacha  
miqdori aniqlanadi. 
Ish yuklamasi ko„rsatkichlari quyidagi formula bo„yicha xisoblanadi: 
                       Ish xajmi 
Ish yuklamasi=------------------- 
                                Kutubxona xodimlari soni 
 
Bir  kutubxona  xodimining  kitobxonlar  soni  bo„yicha  ish  yuklamasi  barcha 
kitob  berish  punktidagi  xizmat  ko„rsatilgan  kitobxonlarning  umumiy  soni,  
kutubxona xodimlari soniga bo„linadi. 
Fond  bo„yicha  ish  yuklamasi  jami  kutubxona  fondini  kutubxona  xodimlari 

---

III. NAZARIY MATERIALLAR 
 
 
 
 
44 
soniga  bo„lish orqali xisoblanadi. 
Kitob berilishi bo„yicha ish yuklamasini xisoblash uchun kitob berilishining 
umumiy soni, kutubxona xodimlari soniga bo„linadi.