Мавзу: Фуқаро муҳофазасининг умумий масалалари таснифи

Дала машғулотларини ўтказишда ҳавфсизлик чоралари. 
Ҳарбий таълим раҳбари ҳавфсизлик қоидалари бўйича асосий 
эътиборни автоматдан отиш машғулотлари ва тактик тайѐргарлик 
машғулотларини ўтказилишига қаратиш керак. Ўқитувчи шуни доимо 
эсда тутиши керакки, ҳавфсизлик қоидалари қисқа муддатга тузилган бир 
марталик акт эмас, балки улар дала машғулотларини ташкил этиш ва 
ўтказишнинг барча босқичида тизимли тарзда ўтказиладиган тадбирлар 
мажмуасидир. 
Дала машғулотларини тайѐрлаш ва ўтказиш вақтида ҳавфсизликни 
таъминлашга қўйиладиган муҳим талаблар қуйидагилардан иборат: 
- санитар аҳволи ноаниқ бўлган майдонда машғулотларни ўтиш 
тақиқланади. Машғулотлар учун қабристонда туташ, оқава сувлар 
ўтадиган жойга туташ бўлган жойлардан фойдаланиш қатъиян 
тақиқланади; 

---

56 
- тактик машғулотларда ва ҳарбийлаштирилган ўйинларда Жанговор 
ва кичик калибрли патронлардан фойдаланиш, ўқув қуролидан ва ўзи ясаб 
олган қуролдан фойдаланиб, ҳар қандай патронлардан отиш; 
- портламай қолган граната, миналар ва снарядларни ушлаш қатъиян 
тақиқланади; 
- пахтавон патронлар, портловчи пакетлар, сигнал патронларини 
ишлатиш фақат ҳарбий хизматчиларга рухсат этилади; 
- пахтавон патронларни фақат Жанговор қуроллардан отишга рухсат 
этилади; 
- ўқув гранаталарини ўқувчилар жойлашган ердан камида 70-100 м 
нарида улоқтиришга рухсат этилади; 
- тактик ва топография машғулотларида тарнспорт воситалари ҳаракат 
қиладиган йўл билан кесишган жойда қизил байроқли сигналчиларни 
қўйиш зарур. Йўлда колонна бўлиб ҳаракат қилинганда, йўл четидан юриш 
керак. Колоннанинг олд ва орқа томонидан қизил байроқли сигналчилар 
(тунда фонарлари бўлган сигналчилар) бориши шарт. 
Машғулотларда хавфсизлик қоидаларини бузишга йўл қўймаслик - 
ҳарбий таълим ўқитувчисининг бирламчи мажбурияти ва унинг таркибий 
бир қисми бўлиб ҳисобланади.