Gazi Üniversitesi Türkçe Öğrenim, Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÖmer) tarafından yayımlanan

BİLİMDEN DÜNYAMIZA
72
 
2.   Metin
Eskici
Vapur limandan kalkıp Marmara Denizi’ne doğru açılıyordu. 
Annesini ve babasını kaybeden talihsiz, küçük Hasan’ı Filistin'deki 
halasının yanına göndermeye gelenler ‘‘Orada rahat eder." diye 
mırıldanarak evlerine döndüler.
Beş yaşındaki Hasan vapurda peltek ve şirin konuşmalarıyla 
güvertedeki herkesi eğlendirmişti. Ancak vapur değişik limanlarda 
durup yolcuları indirdikçe geriye sadece Arapça konuşanlar kaldı. 
Hasan onları anlamıyordu. Artık hiç konuşmuyordu. Bir süre 
sonra Hayfa Limanı’na geldiler. Oradan bir trene bindiler. Trendeki 
herkes ona yabancıydı. Bir köşeye oturup yolun sonuna kadar 
sustu. Zeytinlikleri geride bırakıp çıplak yamaçlarda keçilerin 
arasından geçtiler, bir düzlüğe çıktılar. Etrafta ne ağaç vardı ne 
ev!  Yalnız daha önce hiç görmediği sırtı yüksek, büyük hayvanlar 
görüyordu. Bunlar deveydi. Hasan’ı istasyonda indirdiler. 
Boynundan, kollarından ve kulaklarından koca koca kolyeler, 
bilezikler ve küpeler sallanan kara çarşaflı iri yarı bir kadın Hasan’ı 
sımsıkı kucakladı.  Bu kadın onun halasıydı. Ama annesi gibi 
sarılamıyordu. Hasan bu yabancı memlekette yabancı insanlar 
arasında iyice sessizleşmişti. Arapçayı yavaş yavaş anlamaya 
başlamıştı. Ama Hasan inat etti ve hiç konuşmadı. 
Bir gün halası sokaktan geçen bir ayakkabı tamircisini 
eve çağırdı. Sırtında bir çuval, yanındaki sandıkta ise bir sürü 
malzeme vardı. Önüne birçok eski ve yırtık ayakkabı koydular. 
Tamirci sandalyesine oturdu. Hasan da merakla onu izlemeye 
başladı. Adam, ayakkabıları hızlı hızlı alıyor, deri parçaları kesip 
onların altına yapıştırıyor sonra da ağzına doldurduğu minik 
çivileri bir bir çıkarıp ayakkabıların tabanına çakıyordu.  Hasan 
hâlâ susuyor ve merakla bakıyordu. Nerede olduğunu unutup 
adama aniden Türkçe şöyle sordu: 
− Bu çiviler ağzına batmaz mı senin? 
   Eskici şaşkınlıkla Hasan’a baktı ve:
− Sen Türk müsün, dedi.
− Evet, İstanbul’dan geldim.
− Ben de o taraflardan geldim, İzmit’ten.
Eskici Türkçe konuştuğu için Hasan onu daha çok 
incelemeye başlamıştı. Saçı sakalı dağınıktı. Dişleri seyrek ve 
yüzü de sapsarıydı. 
Sonra Hasan’a neden buraya geldiğini sordu. Hasan da 
başladı anlatmaya.  Uzun uzun anlattı. Evlerini, çevresini, 
komşularını, arkadaşlarını her şeyi anlattı. Hasan tam altı 
aydan beri susmuştu.  Bu yüzden durmadan, nefes almadan 
konuşuyordu. Eskici hem çalışıyor hem de Hasan’ı dinliyordu. 
Eskici, geçmiş günlerini ve artık göremeyeceği yerleri düşünerek 
biraz da üzülerek dinliyordu. 
Eskici, yavaş çalışmasına rağmen bütün ayakkabıları 
bitirmişti. Deri parçasını sardı ve çivilerini ağır ağır topladı. Hasan, 
içi sızlayarak sordu:
− Gidiyor musun?
− Evet, işim bitti.
Minik Hasan ağlamaya başladı. İçli içli ağlıyordu. Gözyaşları 
vagon penceresindeki yağmur damlaları gibi birbiri ardınca yere 
akıyordu. 
Eskici sadece “Ağlama…” diyebildi. Çünkü kendisi de 
ağlıyordu…
(Refik Halit Karay’ın Eskici adlı hikâyesinden özetlenmiştir.)

---

73
A)
  Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
1.
  Hasan  Arapçayı öğrenmeye başladığı hâlde neden inatla 
konuşmamıştır?
.....................................................................................
2.
  Hasan, yolculuk sırasında hangi hayvanları görür?
.....................................................................................
3.
  Eskicinin fiziki görünümü nasıldır? Anlatınız.
.....................................................................................
4.
  Eskici, Hasan’ı dinlerken neden üzülmüştür?
.....................................................................................
5.
  Eskici, ayakkabıları neden yavaş yavaş tamir etmiştir?
.....................................................................................
ANLAMA
B)
  Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
1.
  Hikâyeye göre aşağıdakilerden hangisi Hasan’ın özel-
liklerinden biridir?
 
a) Oldukça kilolu ve iri yarı bir çocuktur.
 
b) Uzun boylu ve çok zayıftır.
 
c) Hafif peltek olduğu için konuşması çok şirindir.
 
d) Oldukça dağınık ve üstü başı kir içindedir.
2.
  Hasan, yolculuğun başında çok konuşmasına rağmen 
daha sonra neden susmuştur?
 
a) yorulduğu için
 
b) Türk yolcu kalmadığı için
 
c) Filistin gemisine bindiği için
 
d) korktuğu için
3.
  Hasan Filistin’e neden gitmiştir?
 
a) annesi ve babası öldüğü için
 
b) akrabalarını ziyaret etmek için
 
c) ilginç ve farklı yerler görmek için
 
d) halasına yardım etmek için
4. 
Aşağıdakilerden hangisi eskici ile Hasan’ın ortak özel-
liklerinden biri değildir?
 
a) İkisi de gurbettedir.
 
b) İkisi de Türkçe konuşmaktadır.
 
c) İkisinde de şiddetli bir özlem duygusu vardır.
 
d) İkisi de katı yüreklidir.
5. 
Hasan’ın halasıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi 
yanlıştır?
 
a) Hasan’ı istasyonda karşılamıştır.
 
b) Büyük takıları vardır.
 
c) Hayfa’da yaşamaktadır. 
 
d) İri yapılı bir kadındır.

---