6.1-
ilova
7-ilova
1.
Diskret tasodifiy miqdor ushbu taqsimot qonuni bilan berilgan:
X 0,1 0,3
P 0,4 0,6
Chebishev tengsizligidan foydalanib,
0,2
E
ning ehtimolligini
baholang.
A) 0,76 B) 0,73 C) 0,9 D) 0,29
2.
Agar
tasodifiy miqdor chekli
E
matematik kutilmaga,
o`rta
kvadrat chetlanishga ega bo`lsa,
3
E
hodisa ehtimolligini baholang.
A)
9
8
B) 1/3 C) 1 D) 7/6
16
Б/БХ/Б ЖАДВАЛИ
Биламан
Билишни
хоҳлайман
Билиб олдим
3.
O`zaro bog`liq bo`lmagan 1000 tajribaning har birida biror A hodisa
0,5 ehtimollik bilan ro`y bersin.Agar A hodisaning ro`y berishlar soni X bo`lsa,
)
650
350
(
X
P
ehtimollikni baholang.
A)
(350
650)
P
X
>0,989 B)
(340
660)
P
X
>0,989
C)
(350
650)
P
X
<0,989 D)
(350
650)
P
X
0,989
4.
O`zaro bog`liq bo`lmagan tasodifiy miqdorlar ketma-ketligi
n
uchun
0,
,
,
1
n
E
D
n
const
berilgan. Bu ketma-ketlik uchun katta
sonlar qonuni o`rinlimi?
A) O`rinli.
B) O`rinli emas.
C) O`rinli bo`lishi ham, bo`lmasligi ham mumkin.
D)
1
,
2
const
bo`lganda o`rinli, qolgan hollarda o`rinli emas.
5.
O`zaro bog`liq bo`lmagan 500 ta tajribaning har birida biror A hodisa
p=0,2 ehtimollik bilan ro`y bersin. Bu tajribalarda A hodisaning ro`y berishlar soni
bo`lsa,
50
150
P
ehtimollikni Chebishev tengsizligidan foydalanib
baholang.
A)
50
150
P
>0,968 B)
50
150
P
<0,058
C)
50
150
P
=0,968 D)
50
150
P
>0,968
6.
Ushbu munosabat ma`lum:
0,36;
0,25
P X
MX
DX
.
sonini toping.
A) 0,625 B) 0,73 C) 0,325 D) 0,295
10.1 Mavzu
Matematik statistika elementlari.
O`quv mashg`ulotida talim texnologiyasi modeli
Mavzu (raqami)… 10.1...(nomi)… Matematik statistika elementlari.
Vaqt 2 soat
Talabalar soni 30 ta
O`quv mashg`ulotining shakli va turi
Amaliy mashg`ulot
Mavzu rejasi
1. Variasion qatorga misollar yechish.
2. Empirik taqsimot funksiyaga misollar
yechish.
3. Poligon va gistogramma chizish.
O`quv mashg`ulotining maqsadi.
Variasion qatorga, empirik taqsimot
funksiyaga misollar yechishni, poligon
va gistogrammani chizishni bilib olish.
Pedagogik vazifalar:
O`quv faoliyati natijalari:
1. Variasion qatorga doir misollar
yechib ko`rsatadi.
2. Empirik taqsimot funksiyaga doir
misollar yechib ko`rsatadi va uni analiz
qilib beradi.
3. Gistogramma va poligon chizmasini
chizadi va tushuntirib beradi.
1. Variasion qatorga doir misollar
yechishni bilib oladi.
2. Empirik taqsimot funksiya va
uning xossalariga doir misollar
yechishni bilib oladi.
3. Gistogramma va poligon
chizmasini chizishni bilib oladi.
O`qitish vositalari.
O`quv majmua, kitob, doska, bo`r,
proektor.
O`qitish usullari.
Savol
javob,suxbat,
tushuntirish,
muammoli usul, munozara,
―klaster‖
interfaol metodlari.
O`qitish shakllari.
Gurux gurux, Ommaviy
O`qitish sharoiti.
Auditoriya, doska, elektr ta`minoti.
Amaliy mashg`ulotning texnologik xaritasi.
Ish
bosqichlari
O`qituvchi faoliyatining mazmuni
Tinglovchi faoliyatining
mazmuni
1-bosqich
Mavzuga
kirish
(10 minut)
1.1.
O`quv
mashg`uloti
mavzusi,
maqsadi tushuntirib, mavzu bo`yicha
reja tushuntiriladi. (1-ilova).
1.2. Mavzu bo`yicha savol javob
o`tkazadi va talabalarning bilim
darajasini diagnostikasini amalga
Mavzu
nomini
yozib
oladilar. Mavzu rejasini
yozib oladi.
Eshitadi va savollarga
javob beradi.
oshiradi.(2-ilova).
2-bosqich.
Asosiy
bo`lim
(60 minut)
2.1. Variasion qatorga doir misollar
yechiladi. (3- ilova)
2.2. Bosh va tanlanma to`plam klaster
yordamida yoritiladi. (4- ilova)
2.3. Empirik taqsimot funksiyaga oid
misol yechiladi. (5,5.1- ilovalar)
2.4. Gistogramma va poligon chiziladi
va unga oid misollar yechiladi.(6-
ilova)
Misollar yechadilar
Savolga javob beradilar.
Misollar yechadilar
Chizadilar
3-bosqich.
Yakunlovchi
(10 minut)
3.1. Talabalarning dars davomidagi
faoliyatini tahlil etadi va baholaydi.
3.2. Mustaqil ishlash uchun vazifa
beradi (7-ilova)
Tinglaydilar.
Yozadilar.
1-
ilova
MAVZU: Matematik statistika elementlari.
REJA
1. Variasion qatorga misollar yechish.
2. Empirik taqsimot funksiyaga misollar yechish.
3. Poligon va gistogramma chizish.
O`quv mashg`ulotining maqsadi:
Variasion qatorga, empirik taqsimot funksiyaga misollar
yechishni, poligon va gistogrammani chizishni bilib olish.
O`quv faoliyatining natijasi:
1.
Variasion qatorga doir misollar yechishni bilib
oladi.
2. Empirik taqsimot funksiya va uning xossalariga doir misollar yechishni bilib
oladi.
3. Gistogramma va poligon chizmasini chizishni bilib oladi.
2-
ilova
1. Bosh to`plam deb nimaga aytiladi?
2. Tanlanma to`plam deb nimaga aytiladi?
3. Varianta nima?
4. Tanlanmaning hajmi nima?
5. Nisbiy chastota nimaligini ayting.
3-
ilova
Agar tanlanma to`plam qiymatlar bo`yicha o`sish (yoki kamayish) tartibida
*
*
*
1
2
.....
n
x
x
x
(yoki
*
*
2
1
1
...
n
n
х
x
x
x
)
kabi joylashtirilsa,
*
*
*
1
2
,
,...,
n
x x
x
variatsion qator deyiladi.
(1) tanlanma to`plamdagi
,
1,2,...,
i
x i
n
lar variantalar deyiladi.
Agar tanlanmada
1
x
varianta
1
п
marta,
2
x
varianta
2
п
marta, ...,
k
x
varianta
k
п
marta (bu yerda
1
2
.....
k
n
n
n
n
) kuzatilgan bo`lsa, u holda
1
2
,
,...,
k
n n
n
sonlar chastotalar,
1, 2,...,
i
i
n
w
i
k
n
sonlar esa nisbiy chastotalar deyiladi. Ravshanki,
1
2
...
1
k
w
w
w
bo`ladi.
Tanlanmaning statistik yoki empirik taqsimoti deb variantalar va ularga mos
chastotalar yoki nisbiy chastotalardan iborat ushbu jadvalga aytiladi:
1
2
1
2
:
,
, ...,
:
,
, ...,
i
k
i
k
x
x x
x
n
n n
n
yoki
1
2
1
2
:
,
,...,
:
,
,...,
i
k
i
k
x
x x
x
w w w
w
.
1-misol. Tanlanma chastotlarining empirik taqsimoti berilgan:
: 1
0
1
2
: 2
4
6
8
i
i
x
n
Nisbiy chastotalarni toping.
Yechish.
1
2
3
4
2 4 6 8
20
n
n
n
n
n
1
2
3
4
2
4
6
8
0,1;
0, 2;
0,3;
0, 4
20
20
20
20
w
w
w
w
.
:
1
0
1
2
: 0,1
0, 2
0,3
0, 4
i
i
x
w
Shu bilan birga 0,1+0,2+0,3+0,4=1.
4-
ilova
Klaster uchun savollar:
1. Bosh va tanlanma to`plam nima?
2. Ularni o`rganish uchun nimalarni bilish kerak?
3. Ular yordamida qanday masalalar hal etilishi mumkin?
4. Empirik taqsimot funksiyaning qanday xossalari mavjud?
5. Ularni qanday hisoblash mumkin?
5-
ilova
2-misol. Quyidagi empirik taqsimot berilgan:
: 1
5
7
: 12
18
30
i
i
x
n
Empirik taqsimot funksiyasini toping.
Yechish.
12 18 30
60
n
– tanlanmaning hajmi. Eng kichik varianta
1
1,
x
demak
1
x
lar uchun
*
60
( )
0
F
x
.
5
x
tengsizlikni qanoatlantiruvchi
x
n
variantalar soni bitta
1
1
x
va bu varianta 12 marta kuzatilgan, demak
1
5
x
lar
uchun
*
60
12
( )
0, 2
60
F
x
.
7
x
tengsizlikni qanoatlantiruvchi
x
n
variantalar soni
ikkita:
1
1
x
va
2
5
x
, ular 12+18=30 marta kuzatilgan, demak
7
5
x
lar
uchun
*
60
30
0,5
60
x
F
.
3
7
x
eng katta varianta bo`lgani uchun
7
x
larda
*
60
1
F
x
.
Demak, izlanayotgan empirik taqsimot funksiyasi va uning grafigi quyidagi
ko`rinishga ega:
*
60
0,
1,
0, 2,
1
5,
( )
0,5,
5
7,
1,
7.
x
x
F
x
x
x
5.1-
ilova
Empirik taqsimot funksiya bo`lsa 1,2,3,4, larini aniqlang
6- ilova
3-misol. Ushbu empirik taqsimotning nisbiy chastotalar poligonini yasang:
: 2
3
5
7
: 0, 2 0, 2 0,35 0, 25
i
i
x
w
Yechish.
xOy
koordinatalar tekisligida koordinatalari
;
i
i
x w
bo`lgan
i
M
nuqtalarni belgilaymiz va ularni kesmalar bilan tutashtiramiz. Nisbiy chastotalar
poligoni ushbu yo`l bilan hosil qilingan siniq chiziqdan iborat.
4-misol.
Ushbu
tanlanmaning
chastotalar
va
nisbiy
chastotalar
gistogrammasini yasang:
i
(-20;-15)
(-15;-10)
(-10;-5)
(-5;0)
(0;5)
(5;10)
(10;15)
i
n
2
8
17
24
26
13
10
1
2
3
4
5
Yechish. h=5
Berilgan tanlanmalar asosida chastotalarning gistogrammasi va nisbiy
chastotalarning gistogrammasini hosil qilamiz.
i
w
0,02
0,08
0,17
0,24
0,26
0,13
0,1
i
(-20;-15) (-15;-10)
(-10;-5)
(-5;0)
(0;5)
(5;10)
(10;15)
h
n
i
0,4
1,6
3,4
4,8
5,2
2,6
2
i
w
h
0,004
0,016
0,034
0,048
0,052
0,026
0,020
7- ilova
Uyga vazifa:
1)
Quyidagi tanlanma uchun variatsion qator va statistik taqsimotini
yozing: 5, 7, 4, 3, 5, 10, 7, 4, 5, 7, 7, 9, 9, 10, 3, 5, 4, 7, 5, 10.
Javob: Variatsion qator:
3, 3, 4, 4, 5, 5, 5, 5, 5, 7, 7, 7, 7, 7, 9, 9, 10, 10, 10
Statistik taqsimot:
i
x :
3
4
5
7
9
10
i
n :
2
3
5
5
2
3
2)
Yuqorida berilgan tanlanma uchun empirik taqsimot funksiyasini
toping.
Javob:
*
20
0,
3,
0,1, 3
4,
0, 25, 4
5,
0,5, 5
7,
0,75, 7
9,
1,
9.
x
x
x
F
x
x
x
x
3)
Berilgan tanlanma taqsimoti bo`yicha chastotalar gistogrammasini
tuzing.
interval
interval
chastotalari
1–5
10
5–9
20
9–13
28
13–17
12
17–21
20
21–23
10
1
2
,
,...,
n
x x
x tanlanma berilgan.
11.1 Mavzu
Tanlanmaning o„rta qiymatlari va tanlanmaning tarqoqlik
darajalari.
O`quv mashg`ulotida talim texnologiyasi modeli
Mavzu (raqami)… 11.1(nomi)…
Tanlanmaning o‗rta qiymatlari va tanlanmaning
tarqoqlik darajalari.
Vaqt 2 soat
Talabalar soni 30 ta
O`quv mashg`ulotining shakli va turi
Amaliy mashg`ulot
Mavzu rejasi
1.
Tanlanmaning
o`rta
arifmetik
qiymatiga misollar yechish.
2. Tanlanmaning matematik kutilmasiga
oid misollar yechish.
3. Tanlanmaning dispersiyasiga misollar
yechish.
O`quv mashg`ulotining maqsadi.
Tanlanmaning o`rta qiymati
tushunchasini o`rganish va uning
amaliy axamiyatini bilib olish.
Pedagogik vazifalar:
O`quv faoliyati natijalari:
1. O`rta arifmetik qiymatga oid misol
taxlil qiladi.
2. Tanlanmaning matematik kutilmasini
misol orqali tushuntirib beradi.
3.Tanlanmaning dispersiyasini misollar
orqali tushuntirib beradi.
1. O`rta qiymatni yoritishga yordam
beruvchi tushunchalar analiz qilib oladi.
2.Tanlanmaning
matematik
kutilmasining
amal
qilish
soxalari
yoritiladigan misollarni o`rganib oladi.
3.Tanlanmaning dispersiyasiga oid
misollar yechishni o`rganib oladi.
O`qitish vositalari.
O`quv majmua, kitob, doska, bo`r,
proektor.
O`qitish usullari.
Savol
javob,suxbat,
tushuntirish,
muammoli usul, munozara,
―klaster‖
interfaol metodlari.
O`qitish shakllari.
Gurux gurux, Ommaviy
O`qitish sharoiti.
Auditoriya, doska, elektr ta`minoti.
Do'stlaringiz bilan baham: |