― pul va banklar ‖ fanidan 2017/2018 o‗quv yili uchun mo‗ljallangan

12.1-rasm. Federal Zaxira banklarining va filialarining manzillari 

 

---

Barcha  federal  zaxira  banklari-  bu  xususiy  kvazi  (ma‘lum  qismi  davlatga 

tegishli)  muassasalari.  Uning  egalari  –viloyat    xususiy  tijorat  banklari  FZTmi 

ishtirokchilari. Bu banklar FZBning o‘zining viloyatidagi aksiyalariga ega va shu 

aksiyalar  bo`yicha  dividendlar  yillik  6%dan  oshmasligi  kerak.  Xar  bir  viloyatda 

ishtirokchi-banklar  6ta  viloyat  federal  banki  direktorini  saylashadi;  yana  3tasini 

FZT  boshqarma  kengashi  tayinlaydi.  Bu  9ta  direktor  bank  prezidentini  saylab 

so`ngra uni boshqarma Kengashi tasdiqlaydi.  

Viloyatlararo  direktorlari  3ta  kategoriyaga  bo`linadi.  A  kategoriyaning  3ta 

direktori  (bank  ishtirokchilari  tomonidan  tayinlagan)  –  bu  professional  bankirlar, 

yana  3ta  B  kategoriya  direktorlari,  -yirik  sanoat  kompaniyalari,  qishloq  xo`jaligi 

yoki  xizmat bulimi boshqaruvchilari. Boshqaruv kengash bilan tasdiqlangan 3ta S 

kategoriya  direktori,  jamiyat  manfaatlarini  taqdim  etib,  boshqaruvchi,  xizmatchi 

yoki  bank  aksioneri  bo`la  olmaydilar.  Federal  Zaxira  Qonuni  mualliflari  direktor 

tanloviga  shunday  yondashilganki  xar  bir  federal  zaxira  banki  direktorini 

amerikaning barcha viloyat bo`linmalari taqdim qilishi shart. 2010 yilgacha barcha 

to‗qqizta  direktorlar  qaror  qabul  qilishda  ishtirok  etishgan  ammo  Dodd  Frank 

qonuni 2010  yil  iyulda uchinchi klass  A direktorlarni bank prezidentini tanlashda 

jalb  qilishni  bekor  qildi.  Kongress  bankirlarning  aynan  banklarning  nazorat 

boshqaruvini  nazorat  qilish  huquqiga  ega  bankirlarning  Federal  zaxira  bankining 

prezidentini tanlashini noto‗g‗ri deb baholadi.  

   O‗n ikkita FZBlari monetar tizimni bir nechta yo‘llar bilan olib borishadi. 

1. 

Boshqarma  kengashi  xar  bir  viloyatni  teshirib  nazorat  qilishidan 

tashqari  yaqin atrofidagi bank direktorlari diskont stavkasini belgilaydilar, 

2. 

 Direktorlar  qaysi  banklar  (FZT  ishtirokchisi  bulishi  shart 

emas)viloyat FZBdan diskont stavkasini olishi mumkunligini xal qiladi. 

3. 

Federal konsultativ kengash ishida ishtirok etish uchun direktorlar  xar 

bir  viloyatdan  1tadan  tijorat  banki    vakilini  tanlashi  va  shu  vakil  boshqarma 

Kegashiniga  maslahat  va  ma‘lumot  beradigan,  monetar  siyosatni  olib  borishga 

yordam beruvchi vakil. 

O‗n  ikkita  viloyat  banki  prezidentidan  5tasi  FOMCda ovoz  berish  xuquqiga 

ega,  va  ular  davlat  qimmatli  qog`ozlarini    savdo-sotig`i  boshqaruvini  foiz 

stavkalarini  oshishiga  va  bank  tizimi  zaxira  xajmini  o`sishiga  ta‘sir  qiladi.  Nyu-

York FZB prezidenti FOMCda doimiy ovozga ega. Bu barcha banklar orasida eng 

e‘tiborliligini  ko`rsatadi.  Qolgan  4ta  ovoz  11ta  prezident  viloyat  banklari orasida 

ketma ketlikda ta`simlab chiqiladi. 

  O‗n ikkita FZB quyidagi funksiyalarni bajaradi: 

1. 

Cheklarning kliringi; 

2. 

Yangi naqd pul emissiyasi; 

3. 

Eskirgan pullarni muomaladan chiqarish; 

4. 

O`z  viloyati  banklariga  diskont  ssudalarni  berilishi  va  ularni 

boshqarmasi; 

5. 

Banklarning uyushmasi va ularning faoliyatini kengaytirish borasidagi 

takliflar baxosi; 

6. 

Biznes vakolatchilari va FZT o`rtasidagi vositachilik; 

---

7. 

Bank xolding kompaniyalari va ma‘muriyat vakolati bilan shtat bank-

ishtirokchilarining nazorati 

8. 

Biznes olib borilishi ma‘lumoti haqidagi shartlarni yig`ilishi; 

9. 

 Monetar  siyosatni  olib  borish  uchun  ilmiy  asoslangan  tavsiyalarni 

ishlab chiqilishi uchun professional iqtisodchilarni ishlatilishi;