― pul va banklar ‖ fanidan 2017/2018 o‗quv yili uchun mo‗ljallangan

Davlatlarning  belgilangan  talablarni  bajargan  holda  Yevropa  Ittifoqiga 

kirish jarayonlari

79

 

Yil 

EVI ga qo‗shilgan davlatlar 

1999 

Portugaliya, Ispaniya, Irlandiya, Fransiya, Italiya, Germaniya, 

Gollandiya, Belgiya, Lyuksemburg, Avstriya, Finlandiya 

2001 

Gretsiya 

2007 

Sloveniya 

2008 

Malta, Kipr 

2009 

Slovakiya 

2011 

Estoniya 

2014 

Latviya 

2015 

Litva 

 

Yevroning  muomalaga  kiritilishi  orqali  Yevropa  Valyuta  Ittifoqi  o‗zining 

to‗laqonli  faoliyatini  boshladi.  Jumladan  Yevropa  Markaziy  banki  YVIga  a‘zo 

davlatlarning  pul-kredit  siyosatlarini  muvofiqlashtirib  turuvchi  yagona  markazga 

aylandi. U tomonidan qabul qilinadigan yagona valyuta va kredit siyosatining aniq 

bajarilishi  nazorat  ostiga  olindi.  YMBning  Boshqaruv  Kengashi  a‘zo  davlatlar 

zaxirasida asosiy foiz stavkalari va pul agregatlarini belgilab, shu bilan bir qatorda 

oltin valyuta  zaxiralari  ustidan  umumiy  nazoratni o‗rnatadigan  bo‗ldi.  Yevroning 

muomalaga kiritilishi natijasida yillar davomida oldindan rejalashtirilgan bir qator 

ijobiy maqsadlarga erishildi: 

1.  Asosiy  maqsad  bo‗lgan  narxlar  barqarorligiga  erishildi.  15  yillik 

muomalada  bo‗lish  jarayonida  yevrohududda  barqaror  narx  darajalariga  va  past 

darajadagi inflyasiya ko‗rsatkichlariga erishildi.  

2. Narxlar barqarorligidan kelib chiqqan holda past darajadagi foiz stavkasiga 

ega  bo‗lindi.  Past  foizlarda  pul  va  kapital  bozorlarida  kredit  resurslarini  yig‗ish 

osonlashdi va investitsiya tavakkalchiligini kamaydi.  

3.  Valyuta  Ittifoqi  savdo  va  investitsiyalarni  rag‗batlantirdi.  Yagona 

valyutaning  kiritilishi  yevrohududda  valyutalarni  ayirboshlash  bilan  bog‗liq 

xarajatlar  va  tavakkalchiliklarga  barham  bergan  holda,  kompaniyalar  uchun  ichki 

savdo va investitsiyalarda ishonch darajasini oshirdi.  

4.  Yevro  moliyaviy  bozorlar  integratsiyasini  tezlashtirdi.  Yevropada 

moliyaviy  bozorlarni  birlashtirgan  holda  yagona  moliyaviy  bozorni  tashkil  qilish 

va bu orqali iqtisodiyotning real sektoriga qilinadigan qo‗yilmalarda foiz darajasini 

pasaytirishga erishish maqsad qilingan va unga erishilganini ijobiy baholash joiz.  

5.  Katta  valyuta  hududi  iqtisodiy  tavakkalchilik  darajalarini  pasaytirdi. 

Yevropa Valyuta Ittifoqining ijobiy ta‘sirlaridan biri yirik valyuta hududini tashkil 

                                                 

79

 

http://en.wikipedia.org/euro/

  

---

etilishi  va  buning  natijasida,  moliyaviy  bozorlardagi  tavakkalchilik  darajasini 

pasayishiga olib kelishi bo‗ldi.