Kompetensiyalarini shakllantirishning ilmiy-nazariy

 
TALABALAR FAOLIYATINI BAHOLASH 
 
O’quvchilar  faoliyatini  baholash  va  ularning  mavzuni  o‘zlashtirishlarini 
aniqlash  jarayonida  quyidagi  baholash  mezonlari  va  ko‘rsatkichlaridan 
foydalanish mumkin. 
 
GURUHLARNI BAHOLASH MEZONLARI VA KO‘RSATKICHLARI 
 

---

66 
 
Topshiriqni baholash 
mezonlari 
Ko‘rsat-
kichlar 
ballarda 
1-guruh 
2-guruh  3-guruh 
1-topshiriq 
1,5 
1,4 
1.3 
1,2 
- 
fikrlarning 
mavzuga 
mosligi 
va 
mantiqiy 
ifodalanishi 
0,8 
0,7 
0,7 
0,6 
- aniq  bayon qilinishi  
0,7 
0,7 
0,6 
0,6 
2-topshiriq 
1,5 
1,3 
1,2 
1,4 
- aniq hulosa chiqarishi 
1 
0,9 
0,9 
0.9 
- reglamentga amal qilishi  
0,2 
0,1 
0,1 
0,1 
- boshqalarga qo‘shimcha 
qilishi  
0,3 
0,3 
0,2 
0,4 
Jami:  
3 
2,7 
2,5 
2,6 
 
1,6 - 2,1 ball - «konikarli». 
2,2 - 2,5 ball - «yaxshi». 
2,6 – 3,0 ball - «a’lo». 
 
Pedagogik  tajriba-sinov  ishlarining  mohiyati  amaldagi  pedagogik 
jarayonlarni takomillashtirishga olib boradigan tadqiqotlar va ulaming farazlarga 
muvoflq ravishda aniq maqsad sari yo’naltirilgan, mutlaqo yangicha muhitni olib 
kirishdan iborat. 
Amalga  oshirilgan  tajriba-sinov  ishlarining  maqsadi  chizmachilik  fani 
bo’yicha  grafik  tasvir  va  tafsifning  monandligini  ta’minlash  orqali 
o’quvchilarning  fazoviy  tasavvurini  rivojlantirishda  ularning  sifat    darajasini 
aniqlashda tajriba-sinovdan o’tkazish lozim deb belgilangan. 
Tajriba-sinov  ishlari  quyidagi  metod  va  shakllar  asosida  olib  borildi: 
Pedagogik  kuzatuv  metodi  tashkil  etiladigan  o’quv-tarbiya  ishlari  jarayonini 
o’rganish  va  grafik  tasvir  va  tafsifning  monandligini  ta’minlash  natijasida  qay 
darajaga o’sish ko’rsatkichlari orasidagi farqni solishtirishga qaratilgan. Maxsus 
tashkil  etilgan  sharoitlardagi  dars  jarayonlarining  zamon  talablariga  muvofiq 
tashkil  etilishi  tajriba-sinov  ishlariga  jalb  etilgan  grafik  tasvir  va  tafsifning 
monandligini  ta’minlashda  ishtirok  etadigan  bilim,  ko’nikma  va  malakalarni 

---

67 
 
mukammal  o’zlashtirilishi  va  kasbiy  madaniyatning  ham  shakllanishini 
taxminlaydi. Kuzatuvlarda olingan natija va xulosalarg rafik tasvir va tafsifning 
monandligini ta’minlash va u orqali fazoviy tasavvurni rivojlantirishning nazariy 
asoslarini ishlab chiqishda muhim ahamiyat kasb etdi. 
Anketalashtirish  metodini  qo’llashda  muammo  mohiyatini  har  tomonlama 
to’la ochib bera oladigan savollaming o’rin olishiga alohida ahamiyat qaratildi. 
Anketa-so’rovnomalarda  o’qituvchilarning  dars  jarayonida  grafik  tasvir  va 
tafsifning  monandligini  ta’minlay  olish  ko’nikma  va  malakalari  darajasini 
aniqlovchi savollar o’rin olgan.. 
Test  savollari  сhizmachilik  fanlarining  o’quv  dasturida  ko’zda  tutilgan 
mavzular  bo’yicha  tuzilgan  bo’lib,  talabalar  qaysi  mavzulami  o’zlashtirishda 
qiynalayotganliklari aniqlandi. 
Suhbat  metodi  yuqorida  sanab  o’tilgan  ma’lumotlami  yanada  boyitish, 
mavjud  holatni  to’g’ri  baholash,  oliy  o’quv  yurtlarida  сhizmachilik  fanlarini 
o’qitish jarayonida ulardagi grafik tasvir va tafsifning monandligini ta’minlashga 
qaratildi. 
Test,  krassvord,  charxpalak  kabi  pedagogik  texnologiy  metodlari,  usullari 
biz o’rtaga qo’ygan maqsadni, shart - shaoitlarni aniqlash maqsadida qo’llanildi. 
O’qituvchilar  va  talabalar  bilan  bo’lib  o’tgan  muloqot  davomida  ularning 
imkoniyatlarining to’la ochilishiga qulay sharoit yaratildi. 
Pedagogik  tajriba-sinov  metodi  chizmachilikda  grafik  tasvir  va  tafsifning 
monandligini  ta’minlashda  metodik  imkoniyatlarini  o’rganish,  ko’zlangan 
maqsad  uchun  mavjud  shart-sharoitlaming  talabga  javob  berish  darajasini 
aniqlash qiyin o’zlashtiriladigan mavzularga qo’lanildi. 
Grafik  tasvir  va  tafsifning  monandligini  ta’minlash  orqali  o’quvchilarning 
fazoviy tasavvurini rivojlantirish muammosi yuzasidan olib borilgan tajriba-sinov 
ishlarining samaradorligini va uning ishonchliligini aniqlash maqsadida olingan 
natijalar kriteriyalar yordamida matematik-statistik qayta ishlandi. Tajriba-sinov 
ishlarini quyidagi bosqichlarda olib borildi: 
1. 
Ta’kidlovchi  tajriba-sinov  ishlarining  asosiy  maqsadi  grafik  tasvir  va 

---

68 
 
tafsifning  monandligini  ta’minlash  orqali  o’quvchilarning  fazoviy  tasavvurini 
rivojlantirish  qay  darajada  amalga  oshirilayotganini  aniqlashdan  iborat  bo’lib, 
unda quyidagi vazifalar belgilandi: 
- 
grafik tasvir va tafsifning monandligini ta’minlash holati bilan tanishish 
va tahlil qilish; 
- 
grafik  tasvir  va  tafsif  bo’yicha  o’quv  rejalari,  DTS  va  o’quv  dasturlari 
bilan tanishish; 
- 
grafik tasvir va tafsifning monandligini ta’minlash orqali o’quvchilarning 
fazoviy  tasavvurini  rivojlantirish  bo’yicha  bilim,  ko’nikma  va  malakalari 
darajasini  hamda  ulaming  ozlashtirishlarida  uchraydigan  muammolarini 
o’rganish; 
- 
grafik  tasvir  va  tafsifning  monandligini  ta’minlashga  oid  manbalami 
o’rganish va tahlil qilish; 
- 
grafik  tasvir  va  tafsifning  monandligini  ta’minlash  orqali  о’qitishda 
о’qituvchilami kasbiy-pedagogik tayyorgarligini aniqlash.