Jahon tarixi

0 ‘zingizni  sinang:
♦  1854-yilda  ...  . 
♦  M a’rifatli boshqaruv — bu  ...  .
♦  1867-yil...  .
Yapon jangchilari ongiga ... kabi g'oyalar singdirilgan.
Modernizatsiya  —  z,um ona viyl ash t Irish.
Eksterritorial  huquq  —  chetel fuqarolarining  shaxsi, 
uy-joyi  va  mol-mulki  daxlsizligi  hamda  mahalliy  davlat 
sudining  ularni  sud  qila  olmasligi.
Savol va topshiriqlar 1
 2
 3
 4
1.  Nima sababdan A Q SH  va  Yevropa davlatlari uchun  Yaponiyani 
«ochilish»ga majbur etish zanir edi?
2.  Yaponiyada  Syogan hokimiyati qay tariqa a g ‘darildi?
3.  Imperator Musuxito о ‘tkazgan  islohotlar haqida  nim alam i bilib 
oldingiz?
4. Meydzi islohotlarining Yaponiya taraqqiyotidagi о ‘miga baho bering.
34-§.  XVI  —  XIX  asrning  70-yillarigacha 
bo‘lgan  davrda  Koreya
Koreyaning  kuchsizlanishi.  VII  sinf  «Jahon  tarixi» 
darsligidan  ma’lumki,  1392-yili  hokimiyatga  kelgan  Li 
sulolasi  asoschisi  Li  Song  (1392—1398)  Koreyani,  awalgi 
sulola  davrida  atalgan  «Когуо»  o‘rniga,  «Choson»  deb  atadi. 
Li  Song  davrida  Koreyaning  davlat  tuzumi  Minlar  sulolasi 
davridagi  Xitoy  namunasida  qaytadan  tashkil  qilindi.  Ammo 
yangi  davr  boshlarida  Koreya  taraqqiyotda  qo‘shni  dav- 
latlardan tobora ortda qolib bordi.  Buning ichki sabablari XIV— 
XV  asrlarda  o ‘rnatilgan  yerga  egalik  qilishning  feodal  shakli 
saqlanib  qolayotganligida  edi.  Natijada  feodallar  (yer-mulk 
egalari)  va  amaldorlar tomonidan  davlat  yerlarini  egallab  olish 
hollari  ko‘paydi,  qishloq  xo‘jaligida  sudxo‘rlik  avj  oldi.  Erkin 
dehqonlar  soni  kamayib  ketdi,  dehqonlar  qo‘zg‘olonlari  avj 
oldi.  Qishloq  xo‘jaligidagi  bunday  holatga  shahar  iqtisodi, 
sanoat  va  savdoning  past  darajasi  mos  kelardi.  Hunarmandlar 
ham,  huddi  dehqonlar  singari,  qaram  qilingan  edi.
126

---

1592—1598-yillardagi  Yaponiya  tajovuzi.  XVI  asrda  mar- 
kazlashgan  mamlakatning  asta-sekin  zaiflashib  borayotganligi 
shimoliy va janubiy chegaralardagi qo‘shnilarning tajovuzlariga 
sabab  b o ‘ldi.  Ayniqsa,  janubda  Yaponiya  tom onidan  xavf 
kuchaydi.
1592-yilda  Yaponiya  qo‘shini  Koreya  hududiga  bostirib 
kirdi  va  koreys  qo‘shinlari  qarshiligini  yengib,  dastlab  Seulni, 
keyinroq  esa  Pxenyanni  egalladi.  Mamlakatning  katta  qismi 
yapon  qo‘shinlari  tomonidan  bosib  olindi.  Ular  tinch  aholiga 
nisbatan  shafqatsiz  munosabatda  boMdilar.  Bu  vahshiyliklarga 
Yaponiyaning  Kioto  shahridagi  «quloqlar  qabristoni»  isbot 
bo‘la  oladi.  Unga  oddirilgan  koreyslardan  kesib  olingan  30 
mingta  quloq  va  burun  ko‘milgan.
M am lakatda  yapon  bosqinchilariga  qarshi  xalq  urushi 
boshlandi.  Bosib  olingan  hududlarda  «Haq  ish  uchun»  xalq