Microsoft Word kr shaytanat4 ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
196
билагидан ушлади. 
— Илико «акам касалдан ўлди», дейди, мен бу гапга ишонмайман. Бизнинг уруғдаги 
эркакларнинг ҳеч қайсиси эллик ёшида касаллик билан ўлмаган. Тўсатдан ҳам жон бермаган. 
Ўлим билан олиша-олиша ке-йин ўлишган. Айб менда... Мен буларни шаҳарга қўйвормаслигим 
керак эди. Буларни шаҳарга бойлик ишқи чақирган, деб юрсам ўлим етаклаб кетган экан. Сен 
грузинмисан, ўзбекмисан, мусулмонмисан ё насрониймисан — фарқи йўқ, бойликка қўйилган 
кўнгилнинг оқибат иши шу бўлади. Мана бу тош кулбага қара: ота-боболарим шу уйда 
туғилишиб, шунда яшашган, менинг киндик қоним ҳам шунда тўкилди. Вано ҳам, унинг 
ўғиллари ҳам шу уйда туғилганлар. Биз сиққан бу уйга нима учун Сулико билан Илико 
сиғишмайди?— Чол «мен савол бердим, сен жавоб қайтармайсанми?» дегандай тин олди. Бу 
саволга чолнинг ўзи ҳам жавоб топа олмагач, Асадбек нима десин? Алҳол чол меҳмондан сўз 
кутмаётган, ичидаги ғалаённи босмоққа уринаётган эди. — Бир одамнинг яшаши учун нима 
керак? Оз, жуда оз нарса керак. Сен буларнинг Кутаисидаги уйларини кўргансан. Мана шу 
тоғларни уч хонали уйга алмашишди-я! Ўша уйларга қалаштирган лаш-лушларини мана бу 
арчалардан афзал кўришди. Мен уларнинг қалбларига бойлик уруғини экмаган эдим, 
билмадим, бойликка қандай ишқлари тушди? Мен қачондир ғафлатда қолганман. Ҳа, 
ғафлатдан бўлди бу, — чол чуқур хўрсинди. — Ҳазрат Ийсо дейдики, «Денгиз тўлқини устига 
ким уй қура олади? Бу дунё ҳаёти шунинг ўзидир? Уни абадий қароргоҳ қиламан, деб 
ўйламанг». Сулико шундай ўйлаган эди. Иликонинг фикри ҳам шу. Сен уларнинг дўстисан, 
демак, сенинг туруш-турмушинг ҳам шу. Қароргоҳларинг чўкажагини билмайсанларми? 
Чол «бу саволимга жавоб бермоққа мажбурсан!» дегандай Асадбекка тикилди. У илгари ҳам 
кўп гапирарди. Доно гапларни бир-бирига улаб кетишга уста эди. Ўртага савол ташлаб, 
жавобни бегона қилмас эди. Донолигидан ўзи ҳам завқланарди, кўзларида олов ёнар-ди. Ҳозир 
завқ ҳам, олов ҳам йўқ. Синиқлик бор. Асадбек «Суликонинг ўлими оқсоқолни синдирибди», 
деб ўйлади, унинг атрофида соядек илашиб юрган ўлим шарпасини эса сезмади. 
— Қароргоҳларинг чўкишини билмайсанми? — деб саволини такрорлади чол.
Асадбек, унинг нигоҳига дош беролмай, кўзларини олиб қочди. 
Қароргоҳи чўкажагини нега билмасин, билади. Фақат қаерда, қачон чўкишигина унга номаълум 
холос. Оқибат чўкишини билса-да, «балки омон қоларман», деб умид қилаверади. 
Чол саволини такрорлаганда Асадбек Муҳиддин отанинг овозини эшитгандай бўлди. Йўқ, овоз 
уники эмас, отасиники эди... Агар бир мўъжиза бўлиб, отаси тирилиб келса, шундай деб 
сўрарди... Шуни ўйлаб Асадбекнинг вужудини енгил титроқ кесиб ўтди. 
Чол астойдил жавоб кутаётган эди. 
— Чўкиш ҳар бир одамнинг пешонасида бор, — деди Асадбек ҳорғин ҳолда. 
— Барча бир хилда чўкмайди. Суликонинг чўкиши бошқача бўлди-ку? Иликога айт, энди эсини 
йиғиб олсин. «Eй Мусо, охиратингни унутадиган тарзда дунё севгисига майл этма. Агар 
ҳузуримга дунё севгиси билан келадиган бўлсанг, бундан ҳам каттароқ гуноҳинг бўлмайди!» Бу 
кимнинг гапи биласанми? 
Чол шоирдан мисол келтиришни яхши кўргани учун: 
— Руставелими? — деди. 
Бу жавобни эшитган чол ғазабланиб, хассасини ерга зарб билан урди-да: 
— Аҳмоқ! — деди. Сўнг ўзининг тилида нимадир деб ғудуранди. Кейин бир оз юмшаган тарзда 
давом этди: — Бунчалар аҳмоқ бўлмасаларинг. Ахир бу Худонинг ҳазрат Мусога буйруғи-ку!? 
Эшит: Худо ваҳий йўли билан ҳазрат Мусога яна шундай хитоб қилади: «Eй Мусо! Золимларга 
хос дунё ҳаётининг сенга нима кераги бор? Золимларга ўхшаб яшаш сенга ярашмайди. Улардек 
яшаш фикрини хаёлингдан чиқариб от! Ақ-лингни ишлатиб, бундай яшашдан қоч! Золимлик 
билан ўтказилган бу дунё ҳаёти нақадар тубан! Гўзал амаллар билан ўтказилган дунё ҳаёти эса 
нақадар гўзал!» — Бу гапларга диққат қиляпсанми? Яна Худо дейдики: «Мен мазлумнинг 
ҳаққини золимдан олиб бериш учун бу золимни қадам-бақадам кузатаман... «Англадингми? 

---

Шайтанат (4-китоб). Тоҳир Малик