Mavzu: tabiatshunoslikni o’qitish metodikasi pedagogik fan sifatida

O’lkashunoslik  burchagi.  1-  sinfdan  boshlab  o’quvchilar  o’z  o’lkalari,  o’z 
joylarini  o’rganadilar,  tabiatda  kuzatishlar  olib  boradilar,  ekskursiyalarga 
chiqadilar. Boshlang’ich sinfda o’qish vaqtida ular boy faktik material to’playdilar, bu 
material  o’lkashu-noslik  burchagiga  joylashtiriladi.  Vaqt  o’tishi  bilan  o’lkashunoslik 
burchagida boshlang’ich sinfning avvalgi bitiruvchilari yiqqan qimmatli materiallar 
to’planib boradi, undan tabiatshunoslikni  o’qitishda muntazam ravishda foydalaniladi. 
o’lkashunoslikburchagi  tabiatshunoslik  xonasida  yoki  alohida  sinfda  barpo  etiladi. 
Material uch bo’limga ajratiladi:  “Bizning o’lka”,  “Ob-havo kalendari (taqvimi)” va 
“Tabiat belgilari”. 
O’lkashunoslik burchagiga o’quvchilar tayyorlagan,  shahar, viloyat, tuman 
tarixi  aks  ettirilgan  albomlar  qo’yish  lozim,  mahalliy  sanoat  mahsulotlarini 
ko’rsatish  ham  mumkin.  Bu  bo’limda  tabiat  muhofazasi  masalalari  (davlat 
muhofazasiga  olingan  o’simlik  va  hayvonlarning  fotosuratlari  yoki  rasmlari  va  shu 
kabilar)  aks  ettirilishi,  viloyat  yoki  o’lkada  joylashgan  qo’riqxona  va 
zakazniklarning nomlari ko’rsatilishi kerak. Ob-havo taqvimi stenddan iborat bo’lib, 
uning  markaziga  chislo  va  oy  yozilib,  unga  shu  kungi  ob-havo  ma'lumotlari 
joylashtiriladi.  Pastrog’ida  termometr,  mehnat  darslarida  o’quvchilar  tayyorlagan 
fluger  joylashadi.  Ob-havoni  ta'riflashda  kartondan  qirqilgan  shartli  belgilardan 
foydalaniladi.  Termometr  modelida  ko’chadagi  termometr bo’yicha havo harorati 
ko’rsatiladi.  Shu  yerga  keyingi  bir  necha  yillarning  ob-havo  taqvimi  va  harorat 
o’zgarishlari  grafigi  ham  joylashtiriladi.  Stendning  uchinchi  bo’limiga  joyning  ob-
havosi va uning belgilari haqidagi materiallar qo’yiladi. Bo’lim yorqin rasmlar bilan 
bezatiladi.  O’lkashunoslik  burchagiga  “Yashil  nazoratchilar”ning  ish  rejasi  ham 
qo’yiladi. 
O’lkashunoslik  burchagining  materiallari  tabiatshunoslik  darslarida keng 
qo’llanilishi  kerak,  chunki  ular  faqat  o’lka  tabiati  va  xo’jaligi  to’g’risidagi 

---

bilimlarni 
chuqurlashtiribgina 
qol-masdan, 
balki  ilgari  o’rganilganlarni 
mustahkamlashga  ham  yordam  beradi.  O’lkashunoslik  materiallarini  yig’ish 
maktabning  hayot  bilan  aloqasini  mustahkamlaydi,  o’quvchilarning  tabiat 
muhofazasi bo’yicha ishlarda baholi qudrat qatnashishlariga imkon beradi.