zbekiston respublikasioliy va rta maxsus ta'lim vazirligi

49-rasm. To’pni yon chiziq ortidan tashlab berish
To’pni  tashlash  49-rasmda  ko’rsatilgan.  Qo’lni  yuqoridan  orqaga 
tortish tayyorlov bosqichi hisoblanadi.  Dastlabki holat - oyoqlami kerib 
yoki  qadam tashlagan holatda turish.  To’pni tutgan qo’llar tirsakdan sal 
bukiladi  va yuqori  ko’tarilib, boshdan orqaga o’tkaziladi.  Gavda orqaga 
egiladi,  oyoqlar  tizzasi  bukilib,  gavdaning  og’irligi  orqadagi  oyoqqa 
tushadi.
Ishchi  bosqich  -  oyoqlar,  gavda,  qllami  keskin  rostlashdan 
boshlangan  to’pni  tashlash  harakati  uloqtirish  tomonga  barmoqlar 
yordamida kuch berish bilan tugallanadi.
Yakunlash bosqichini bajarish tashlash vaqtida futbolchining ikkala 
oyog’i  yerga  tegib  turishi  lozimligi  to’g’risidagi  qoida  talablariga 
muvofiq  bo’lishi  kerak.  Shunga  binoan  yakunlovchi  bosqichni 
bajarishning bir qancha variantlari  bor.  Birinchi  holda o’yinchi  qo’llari 
frontal  tekislikdan  o’tayotganda  to’pni  qo’yib  yuboradi  va  gavdaning 
olg’a  tomon  harakati  darhol  tormozlanadi.  Ba’zan  uloqtirish  paytida 
orqadagi oyoq oldingi oyoq bilan juftlanadi.
Nihoyat,  yakunlovchi  bosqichda  ataylab  yiqilish  mumkin.  Bunda 
gavda  frontal  tekislikdan  o’tganidan  keyin,  to’p  tashlab  yuborilgan 
zahoti  oldga-pastga  tomon  harakat  davom  etadi.  Qo’llar  gavdadan 
ilgarilab ketib, yerga tushadi-da, yiqilishni amortizasiyalaydi.
Tashlash uzoqligini oshirish uchun ba’zan yugurib kelib uloqtiriladi. 
Yugurib  kelish  to’pni  tashlashda  qatnashdigan  a’zolaming  tezligini 
oshirishga yordamlashadi.
63

---

Darvozabonning  o’yin  texnikasi  maydon  o’yinchisining  o’yin 
texnikasidan tubdan farq qiladi. Bu darvozabonga qoidaga binoan jarima 
maydoni ichida qo’l bilan to’p o’ynashga ruxsat etilgani bilan boliqdir.
Quyidagi  usullar  guruhi  darvozabonning  o’yin  texnikasiga  kiradi: 
tpni  ilib  olish,  qaytarish,  o’tkazib  yuborish  va  tashlash.  0 ’yinda 
sheriklar  va  raqib  jamoasi  o’yinchilaming  qayerda  turganiga, 
shuningdek, to’p harakatining yo’nalishi, traektoriyasi  va tezligiga qarab 
darvozabon  harakatining  xilma-xil  usullari,  usul  va  turlari  qo’llaniladi. 
Ulaming tasnifi 50-rasmda berilgan.