zbekiston respublikasioliy va rta maxsus ta'lim vazirligi

To’psiz o’yinchiga qarshi harakatlar.
Himoyachi  to’pni  boshqarayotgan  o’yinchiga  qarshi  harakat 
qilayotganda quyidagjlarga intiladi:
a) raqiblarning to’p olishiga yo’l qo’ymaslikka, ya’ni to’pni "to’sib" 
olishga;
b)  raqibga  yo’naltirilgan  to’pni  yo’lda  "olib  qolish"  harakatini 
bajarishga.
To ’sib  olish  -   bu  mudofaadagi  jamoa  o’yinchisining  raqib 
o’yinchisi yo’lini to’sib, uning to’p olish imkoniyatini qiyinlashtiradigan 
harakati.  Raqib  yo’lini to’sib  olish uchun himoyachi  shu  o’yinchi  bilan 
o’z darvozasi orqasiga o’tishi (darvozaga nisbatan yonlamaroq yoki orqa 
o’girib  turishi)  kerak.  Himoyachi  bilan  hujumchi  orasidagi  masofa to’p 
bilan  o’yinchi  darvozaga yaqinlashgan  sari  yoki  darvozadan  uzoqlasha 
borgan  sayin  kamayib  yoki  ko’payib  borishi  mumkin.  Pozisiya, 
shuningdek  himoyachining  yugurish  tezligiga,  o’zaro  kurashayot- 
ganlaming  kuchlari  nisbati  va  boshqa  omillarga  bog’liq  bo’lishi 
mumkin.
To’sib olishda himoyachi quyidagilarga amal qilishi kerak:
1.  Raqib  darvozasiga  xavf solayotganida  yoki  o’z harakatlari  bilan 
darvozani  zabt  etishga  qulay  vaziyat  yaratib  berish  mumkin  bo’lib 
qolganda, uning yo’li to’siladi.
2.  Raqib  darvozaga  qanchalik  yaqin  kelsa,  unga  shunchalik  yaqin 
masofada yo’lini to’sish kerak.
3.  0 ’yin  vaziyatiga  va  o’yinchilar  qanday  turganiga  qarab, 
'Vyindan chiqqan" holat hosil qilishi mumkin.
Olib  qolish  -  bu mudofaadagi jamoa o’yinchisining o’ziga bevosita 
yaqin  turgan  raqib  o’yinchisiga  yo’naltirilgan  to’pni  qo’lga  kiritish 
niyatidagi 
harakati. 
To’sib  olishdagi 
singari 
olib 
qolishdagi 
muvaffaqiyat  ham  himoyachining  to’g’ri  pozisiya  tanlashiga,  to’pga 
vaqtida  chiqishiga,  vaziyatni  to’g’ri  baholashiga,  tezkorligiga  va 
h.k.larga  bog’Iiq.  Olib  qolishda  himoyachi  bilan  hujumchi  o’rtasidagi 
masofa,  odatda,  to’sib  qolishdagiga  nisbatan  ko’proq  bo’ladi.  Boisi  - 
bunda himoyachi  faol tomon bo’lib, to’p uchishi kerak bo’lgan tomonga 
otilib chiqishga ulguradi.
Olib  qolishda  o’ynaganda  himoyachi  quyidagilarga  amal  qilishi 
kerak:
a) 
to’p yoki to’pni olayotgan raqib qayerdaligiga qarab, hujumchiga 
bo’lgan masofani keragicha saqlash;
121

---

b)  sharoitni  to’g’ri  baholash  va  harakat  boshlash  paytini  to’g’ri 
aniqlash;
c) to’pni olib qolishning eng ma’qul vositasini tanlash.
To’pi bor o’yinchiga qarshi harakatlar.
To’pi  bor  o’yinchiga  qarshi  individual  o’yin  ilgarilama  mudofaa 
taktikasiga,  ya’ni  raqib  o’yinchisini  kuzatish  va  unga  qarshi  o’ynashga