Oxirigacha ma’lum bir ketma-ketlikda amalga oshiriladi

§1.4. Kriptografik protokol zaifligiga oid misol 

 

Kriptografik  protokol  zaifligiga  misol  sifatida  Nidxem-Shreder 

protokolini  keltirish  mumkin.  Ushbu  protokol  1978  yilda  yaratilgan 

bo’lib, 

bu 

protokol 

ikki 

ishtirokchi 

bir-birlarini 

o’zaro 

autentifikasiyalashga  mo’ljallangan.  Bunda  ishtirokchilar  ochiq  kalitli 

shifrlashdan  foydalanishadi.  1995  yildagina  G.  Lowe  tomonidan 

protokolning  zaifligi  aniqlandi,  ungacha  bu  protokol  mustahkam  deb 

hisoblanilgan.  Mavzuni  bayon  qilishda  quyidagi  belgilashlardan 

foydalaniladi: 





b

a ,

 - mos holda a va b ishtirokchilarning ochiq kalitlari; 

c

b

a

r

r

r

,

,

 - mos holda a, b va c ishtirokchilar tomonidan tanlangan 

tasodifiy sonlar.  

 

Nidxem-Shreder protokoli quyidagi harakatlardan iborat: 

(1) 





a

r

a

b

b

a

,

:





, 

---

(2) 





b

a

r

r

a

b

a

,

:





, 

(3) 

 

b

r

b

b

a





:

. 

Endi  protokolni  izohlash  uchun  uning  1.1-rasmda  keltirilgan 

ko’rinishidan foydalanamiz. 

 

 

1.1-rasm. Nidxem-Shreder protokolining sxematik ko’rinishi. 

 

Kriptografik  protokoldagi  xabarni  jo’natilishi  bilan  bog’liq 

harakatlar  1.1-rasmda  alohida  gorizontal  strelka  bilan  tasvirlangan. 

Protokoldagi harakatlarni quyidagicha izohlash mumkin: 

 birinchi  harakat  a  ishtirokchining  b  ishtirokchiga 





a

r

a

b

,



 

shifrmatnni  jo’natishdan  iborat.  Ushbu  shifrmatnga  mos  keluvchi 

ochiqmatn a ishtirokchining identifikatori va u tomonidan tanlab olingan 

a

r

  tasodifiy  son  juftligi 





a

r

a,

  dan  tashkil  topadi. 





a

r

a

b

,



shifrmatnni 

dastlabki  matnga 





a

r

a,

  o’girish  natijasida  b  ishtirokchi  a  ishtirokchi 

tomonidan autentifikasiyalanadi. 

  ikkinchi  harakat  b  ishtirokchining  a  ishtirokchiga 





b

a

r

r

a

,



 

shifrmatnni  jo’natishdan  iborat.  Bu  shifrmatndan 





b

a

r

r ,

  juftlikni  hosil 

qilgan  a  ishtirokchi  haqiqatan  ham  jo’natuvchi  b  ekanligiga  ishonch 

hosil  qiladi.  Chunki  b  dan  boshqa  hech  kim 

a

r

  ni  shifrmatndan  hosil 

qilolmaydi.  b  ishtirokchini  a  ishtirokchiga 

b

r

  ni  jo’natishdan  maqsad  a 

ishtirokchiga  ham  o’zining  haqiqiyligini  isbotlashga  imkoniyat 

berishdir. 

  uchinchi  harakat  a  ishtirokchining  b  ishtirokchiga 

 

b

r

b



 

shifrmatnni  jo’natishdan  iborat. 

b

r

  ni  hosil  qilgan  b  ishtirokchi  a 

ishtirokchining haqiqiyligiga ishonch hosil qiladi. 

Shunday qilib, ushbu protokol muvaffaqiyatli tugagandan so’ng,  a 

va b ishtirokchilar bir-birlarining haqiqiyligiga ishonch hosil qiladilar. 

---

 

Ushbu  protokolning  kamchiliklaridan  biri  b  ishtirokchi  

boshqalar  bilan  a  ishtirokchi  nomidan  ish  ko’rishi  uchun  o’zining 

kriptografik  protokoldagi  ishtirokchi  statusidan  foydalanishi  bilan 

bog’liq.  b  ishtirokchi  o’zining  ishtirokchi  statusidan  foydalanib,  a 

ishtirokchi nomidan ish ko’rishi 1.2-rasmda keltirilgan.