O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti tasviriy san‘at va muhandislik grafikasi yo’nalishi ii-kurs, 211-guruh talabasi asadullayev hikmatillo ne’matovichning

                                                        Reja:

 Kirish

Asosiy qism:

1. O’zbekistonning XX asr tasviriy san’ati haqida.

2. Rahim Ahmedov ijodida portret janri.

3. Mustaqillik yillarida R.Ahmedov ijodi.

Xulosa

Foydalanilgan adabiyotlar

---

3

Kirish

   

Ma’lumki, tasviriy san'at inson ongiga tezda ta'sir etib, unda ezgu hislar   uyg'otadigan,

ma'naviy olamini boyitadigan san'at turlaridan  biridir. Shu bilan birga, tasviriy san'at inson

shaxsining shakllanishi va kamolga yetishiga yordam beradigan tarbiyachi hamdir.Shu jihatdan

ham umumiy o’rta ta’lim maktablari va kasb-hunar kollejlarida yosh avlodni har jihatdan

barkamol insonlar qilib  tarbiyalashda tasviriy san’atning ham o’z o’rni bor.

      San'atkor o'z asarlarida voqea va hodisalar, turli holatlarning ma'lum bir ko'rinishini ifodalab,

tasvir orqali ichki mohiyatni ochib, kishilarning ma'naviy qiyofasi, psixologik (ruhiy) holati va

fikrlarini tasvirlaydi.

     

Tasviriy san'at juda qadim zamonlarda, mehnat jarayonining   taraqqiyoti natijasida paydo

bo'ldi. Mehnat jarayonida inson tafakkuri kamol topdi, go'zallik

hissi ortdi, voqelikdagi go'zallik, qo’laylik va foydalilik tushunchalari kengaydi.

      Sinfiy jamiyat vujudga kelishi bilan esa ijtimoiy taraqqiyotda katta o'zgarishlar sodir bo'ldi,

aqliy mehnat jismoniy mehnatdan ajralib chiqa boshladi. Bu esa fan va san'at rivojida muhim

ahamiyat kasb etdi. Professional san'at va san'atkorlar shu davrda paydo bo'ldi. Tasviriy san'at

esa o'ziga xos xususiyatini, sinfiyligini namoyon etib, hukmron sinfning ideologiyasini targ'ib

etuvchi kuchli g'oyaviy  qurolga aylandi. Lekin shunga qaramay, omma orasidan yetishib

chiqqan iste'dodli ijodkorlar mehnatkash xalq ommasining orzu-istaklarini, ularning go'zallik va

xudbinlik, oliyjanoblik va insonparvarlik haqidagi tushunchalarini ifoda etuvchi asarlar

yaratdilar. Xalqning turmushi, xulq va odatlari, yutuq va  mag'lubiyatlari ularning asarlarida o'z

ifodasini topdi. Har bir davrda mavjud bo'lgan ana shunday san'at hayot go'zalliklarini tasvirlab,

odamlarda  yuksak  xislat   va  fazilatlarni kamol toptirdi, ularni tenglik, ozodlik, birodarlik,

yorqin kelajakka intilishga da'vat etdi.

Haqiqatdan  ham  insoniyat yaratib qoldirgan madaniy qadriyatlar oddiy boyliklar bo'lib

qolmay, balki o'zida  inson aql-zakovati, hayot  to'g'risidagi fikr-o'ylarini aks ettiruvchi ko'zgu

hamdir. Jahon va Vatanimiz san'ati tarixini o'rgatish, uning taraqqiyot qonunlarini tushunish,

nodir yodgorliklar bilan  tanishish, o'tmish odamlarning his-tuyg'u, hayotiy tajribalarini o'rganish

g'oyaviy-estetik qarashlarning shakllanishini bilish demakdir. Bu so'zsiz kishilarda hayotiy

tajribalarning boyishiga, hayotga yanada keng va atroflicha yondoshishga yordam beradi.

    Bugungi Mustaqillik davrlari tasviriy san’ati haqida gapirar ekanmiz, biz albatta vatanimiz

san’ati o’tmishi va kechagi kunini ham eslab o’tishimiz, tarixiy manbalar asosida ular haqida

ham holisona fikr-mulohazalar bildirishimiz kerak.

  O’zbеkistonning har bir fuqarosi o’z tarixini bilishi va uni  asrab avaylashi lozim. Mustaqil

dеmokratik huquqiy davlat va fuqarolik jamiyatini barpo etish jarayoni bugungi kunda

---

4

“Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” hamda «Ta'lim to’g’risi»dagi qonun talablarini amalga

oshirish uchun har bir kasb sohasida yangicha tafakkurli, ijodiy qobiliyatli, madaniyatli shaxsni

tarbiyalashni talab etadi. Bugun Mustaqillik bergan ulug’ ne’matdan bahramand bo’lar

ekanmiz, o’tmishda sodir bo’lgan jarayonlar, ayniqsa san’at, hususan tasviriy sana’t sohalarida

bo’lgan o’zgarish va burilishlar, uning tanazzul va rivojlanish bosqichlari haqida o’ylash,

tafakkur qilish haqida ham o’ylashimiz kerak. Shu o’rinda   XX asr oxiri va XX asr boshlarida

O’zbekistonda tasviriy san’at va uning o’ziga hos tomonlari, bu dvrda ijod qilgan rassomlar

hayoti va faoliyati haqida fikr yuritish muhim ahamiyat kasb etadi deb o’ylaymiz. ana shu

davrda ijod qilgan rangtasvirchi rassom Rahim Ahmedov O’zbek tasviriy san’atida yorqin iz

qoldirgan rassomlardan biridir. Bu ustoz musavvir nomi barcha tasviriy san’at ihlosmandlari

uchun birdek qadrli va hurmatlidir.