O‘zbekiston respublikasi fanlar akademiyasi

Algorithm for licence plate features extraction 
The article deals with the issues related to the identification of signs of images when recognizing 
state license plates of cars. At the same time, the main attention is paid to the algorithms allocating the 
license plate area, the segmentation of the license plate symbols and the selection of image features. In 
order to test the efficiency of the proposed algorithms, experimental studies were carried out to solve the 
problem of recognizing images of vehicle license plates. 
Keywords: selection of image features, selection of license plate area, vertical projection, 
horizontal projection, symbol 
segmentation, license plate recognition. 
 
Кириш. Сўнгги йилларда интеллектуал транспорт тизимларини яратиш 
масалалари замонавий автоматлаштирилган ахборот тизимларининг энг жадаллик 
билан ривожланиб бораётган йўналишларидан бири ҳисобланади. Интеллектуал 
транспорт тизимлари муҳитида автомобиллар тасвирлари бўйича рўйхатга олиш 
рақамларини таниб олиш тизимларига муҳим рол ажратилади [1, 2]. 
Бугунги кунда автомобилларни видеоқайд қилиш тизимлари ва автомобил 
рақам белгиларини таниб олиш тизимларини қуришда сезиларли даражадаги 
ютуқларга эришилган. Бироқ кадрдаги объектнинг ўлчамлари ва ҳолатининг 
ўзгармас параметрларининг қўлланилиши туфайли кирувчи видеокетма-
кетликнинг юқори даражадаги тасвир аниқлигига ўтишда ҳал қилинмаган 
масалалар мавжуд. Автомобиллар рақамларини таниб олиш тизимларидан 
фойдаланиш шароитларини соддалаштириш жуда муҳимлик касб этадиган 
масалалар синфи мавжуд, масалан, транспорт воситалари ҳаракатини кузатиш ва 
назорат қилиш.
Замонавий илмий-техник адабиётлар таҳлили рақамли тасвирлардаги 
матнли символларни аниқлашга бўлган энг истиқболли ёндашувлардан бири 
бўлиб қуйидагиларга асосланган усуллар ҳисобланишини кўрсатади:
1) рақамли тасвирдаги муҳим ўзига хос хусусиятлар ёки алоҳида 
нуқталарни аниқлаш;
2) қизиқтираётган соҳаларнинг дескрипторларини ҳисоблаш;
3) кўрсатилган икки ёндашувдан биргаликда фойдаланиш.
Объектларни таниб олиш масаласи учун объект хусусиятлари ҳақидаги 
априори маълумотларни киритишсиз ишловчи ва берилган тасвирда ҳалақитлар 
мавжуд бўлган ҳолларда рўйхатга олиш белгиларини таниб олишга имкон 
берувчи алгоритмларни излаш бўлиб қолмоқда. Шунинг учун фан ва техника 
ривожланишининг ҳозирги босқичида белгиларни детектлаш, сегментация қилиш 

---

63 
ва синфларга ажратиш алгоритмларини ишлаб чиқиш ва таҳлил қилиш долзарб 
масала бўлиб ҳисобланади.
Ишнинг асосий мақсади бўлиб ҳалақитлар ва бузилишлар мавжуд бўлган 
шароитларда автотранспорт рақам белгиларини автоматик таниб олиш тизимлари 
хусусиятларини яхшилаш учун символлар белгиларини ажратиб олиш 
алгоритмларини ишлаб чиқиш ва таҳлил қилиш ҳисобланади.