Fiziologiyasi va gigiyenasi

o ‘sim tali  (su rg‘ichli)  p o ‘stloq  yoki  xorion  deb  ataydilar.
Bachadonning  o'sim talari  bilan  shilliq  pardasi  orasida  sur- 
g'ichlararo  bo'shliq  hosil  bo'ladi.  Unda  to'qim alar  parchala- 
nishining  mahsulotlari  va  shilliq  pardaning  jarohatlanishidan  qu- 
yilayotgan  ona  qoni  avlanib  turadi.  aynan  ana  shu  qondan  homila 
barcha  to'yim li  moddalarni  oladi
Agarda  bachadondagi  homila  m o'tadil  rivojlansa.  m ensturatsi­
ya to'xtaydi,  sariq  tana  esa  5 -6   oy  mobavnida  yo'qolm aydi.  Sariq 
tana o'sishda davom  etadi  va o'zining kuchavuvchi  gormonal ta ’si­
ri  bilan homilaning o'sishiga yordam  beradi  va tuxum donda tuxum 
hujayrasining  yangidagan vetilishicha  qarshilik  ko'rsatadi.
H omiladorlikning  ikkinchi  oyida  xorionni  bir  tom onidagi  soT- 
g 'ichlar  yo'qoladi  (silliq  xorion  hosil  bo'ladi),  bachadon  devoriga 
yo'nalgan zarodishjoylashgan tom onidan esa. aksincha, surg'ichlar 
juda  kuchli  o'sib  qalinlashib  ketadi.  Xorinonning  bu  qismi  (shox- 
chali xorion) homiladorlikning 8—11- haftasida bola joyining asosiy 
qismiga.  ya'ni  yo  'ldoshga  aylanadi.  Xorion  surg'ichlari  yo'ldosh- 
ning  asosiy  va  bosh  massasini  tashkil  etadi.  Yo'ldoshning  boshqa 
qismi  qatlamini  hosil  qiladi.  yo'ldoshning  shakllanish  davrini  -  
yo'ldoshlanish  davri  deb  yuritiladi.
Shu  davrdan  boshlab  rivojlanavotgan  zarodish  homila  deb  ata­
ladi.
Yo4dosh  -  homila  bilan  ona  organizmini  bog'lab  turuvchi  a ’zo 
bo'lib u orqali homilaning oziqlanishi.  uning nafas olishi va ajratish 
funksiyalari  bajariladi.  Y o'ldosh  orqali  homilaga  ona qonidagi  kat­
ta  miqdordagi  turli  tum an  hi moy a  vazifasini  bajaruvchi  immun 
tanachalar  (antitanalar)  o'tadi.  H omiladan kindik chiqadi  (uzunligi 
50-60  sm y o 'g 'o n lig i  1.5-2  sm  bo'lgan qon tom irlari o'rim i).  Kin- 
diklar bir uchi  bola joyi  bilan va ikkinchi  uchi esa bachadon devori­
ga bog'lanadi.  Shunday qilib. homila bilan ona organizmi orasidagi
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

b o g iiq lik   bola joyi  va  kindik  orqali  bajariladi.  Bachadonda  rivoj- 
lanayotgan homila  maxsus  pardalar orasida joylashgan  b o ia d i,  bu 
pardalar xuddi  xalta holatida  b o iib   ichida homilaoldi  suvlari  bilan 
to 'la  b o ia d i.  Bu  suvlar  homilaning  xaltada  bemalol  harakatlani- 
shini  homilani  tashqi jarohatlanishdan  va  infeksiyadan  himoyasini 
ham da tu g 'ish   aktini  m o'tadil  kechishiga yordam  beradi.
M o'tadil  homiladorlik  9  oy  davom  etadi.  Bu  davr  mobaynida 
otalangan tuxum dan mikroskop ostidagina ko 'rish  mum kin b o ig a n  
o icham dagi  hujayradan  vazni  3  kg  va  undan  ham  yuqori  b o ig a n  
b o 'y i  50-52  sm  li  bola  rivojlanadi.  homiladorlik  tu g 'ish   bilan 
tamomlanadi.  Bachadonning  muskullarini  kuchli  qisqarishi  nati­
jasida  bola  kichik  chanoqqa  (tosga)  itariladi,  so'ngra  qorin pressi- 
ning  muskullari  qisqaradi  va  bola  yorug'  dunyo  yuzini  ko'radi.
Bu  paytda  ona  va  bola  pulslanib  turgan  kindik  bilan  b o g ia n - 
gan  b o ia d i.  Shifokor  yoki  akusher  avval  kindikni  qoringa  yaqin 
joyidan  mahkamlab  b o g iay d i,  so'ngra  esa  bog'dan  keyin  kesadi. 
Bolada  o'p k a  bilan  nafas  olish  yuzaga  keladi.  Bola  tug'ilganidan 
keyin biroz vaqt o 'tgach bachadon b o 'sh lig ’idan y o id o sh n i tashkil 
qiluvchi  pardalar  (posled,  yo'ldosh)  ajralib  chiqadi.
Tug'ishdan  keyin  bir  necha  hafta  o'tgach  (ayrim  vaqtda  bir 
necha  oydan  keyin)  tuxum dondan  tuxum  hujayrasining  yetilishi 
yana boshlanadi,  y a'ni yana navbatdagi mensturatsiya holatlari ku- 
zatila boshlaydi. Avol yana hom ilador b o iis h  imkoniga ega bo'ladi.