Книга узб испр! gjck!indd

         Razminka
Treningga kirish
Bugungi kunda axborot bilan al-
mashish – odatiy holat. Axborot bi-
lan almashish shakli turlicha bo’lishi 
mumkin:  yozishish, ijodiy material-
lar bilan almashish (masalan, kimdir 
she’r, hikoya yozib, uni o’rtog’iga 
o’qish uchun berdi 
3 MAVZU.  AXBOROTNING MANIPULYATSIYASI: 
                    SEN BILAN QANDAY O’YNASHADI 
 
  – u esa taqriz yozdi, maslahat berdi va hokazo), suhbat, bahs, muzokara. 
Bundan tashqari, passiv almashuv ham bo’lishi mumkin: biz shunchaki birovni 
tinglaymiz (masalan, internet, televideniye orqali), lekin javoban o’zimizning 
ma’lumotlarimiz bilan o’rtoqlashmaymiz, lekin misol uchun, olingan 
ma’lumotlarga nisbatan o’z munosabatimizni ifodalashimiz mumkin – jahl 
qilish, quvonish, qo’rqish, hayratlanish va hokazo.
Turli shaklda axborot bilan almashinish natijasida olingan axborot bizga turlicha 
ta’sir qilishi mumkin. Biz o’zimizni bilim va ko’nikmalar bilan boyitishimiz, o’z 
tuyg’ularimizni va hissiyotlarimizni ifodalashamiz, yoki narsalarga, voqealarga, 
insonlarga, hodisalarga nisbatan nuqtai nazarimizni o’zgartirishimiz mumkin.
Qanday qilib bitta ma’lumot bizga oddiygina bilim beradi - biz nimanidir 
o’rganamiz, boshqa ma’lumotlar esa bizni xavotirga soladi - quvonish yoki 
g’azablanish, eng muhimi - biron narsaga munosabatimizni o’zgartirish, 
ba’zi bir harakatlarni amalga oshirish? Ajablanarli tomoni shundaki, bu bizga 
ma’lum darajada yoqmasligi mumkin, biz hamma narsani o’zimiz xohlagancha 
qilmayapmiz deb his qilamiz yoki kerak deb hisoblaymiz, ammo baribir buni 
qilamiz. Kim va nima bizni shunday qilishga va munosabat bildirishga majbur 
qiladi?
    МP 1 
Тrener  auditoriyaga  eksperiment-o’yin  o’tkazish  taklifi  bilan  murojaat 
qiladi.
Barcha ishtirokchilarga topshiriqlar bilan  maxsus kartochkalar beriladi.

---

64
Ularni bajarish kerak bo’ladi. Biroq uni to’g’ri bajarish uchun, diqqatli 
bo’lish va trenerni yaxshilab tinglash kerak. Faqat ushbu shart bilan 
barchasini to’g’ri bajarish mumkin (trener bunga e’tiborini qaratadi).
Trener moderatorlik kartochkalarini tarqatib chiqadi. Bunda, 
ishtirokchilar topshiriqlarni oldindan ko’rmasliklari uchun, kartalarning 
old  tarafi ni  pastga  qaratgan  holda  tarqatilishi  muhim.  Trener,  vazfa 
bajarilgach,  kartochkani  fl ipchartga  biriktirish  kerak  ekanligi  haqida 
ogohlantiradi  (fl ipchartda  kartochkalarni  yopishtirish  uchun  joylar 
oldindan tayyorlangan bo’ladi).
Trenerning buyrug’iga binoan ishtirokchilar moderatorlik kartochkalarini 
ag’daradilar. Bunda trener xabar beradi: «Topshiriqni o’qing va 
kartochkalaringizda uchta TO’RTBURCHAKNI chizing. 20 soniyangiz 
bor». Trener bu iborani to’htamasdan, bir necha marotaba takrorlaydi.
Eksperiment-o’yinning asosiy xususiyati – moderatorlik kartochkalarda 
topshiriq yozilgan: « Uchta UCHBURCHAKNI chizing ».
Р.S.  Tajriba  ko’rsatishicha,  ishtirokchilarning  20-40%  uchburchaklar 
o’rniga to’rtburchaklarni chizadi, ya’ni real topshiriqni emas, trenerning 
“talabini” bajaradilar.
ASOSIY QISM
O’yin nimani ko’rsatdi: ishtirokchilarning bir qismi TO’RTBURCHAKLAR 
chizdi, bir qismi esa – UCHBURCHAKLARNI. Nima sababdan bunday bo’ldi? 
Axir dastlab, topshiriqning boshida, moderatorlik kartochkalarda yozilgani 
bajarish aytilgan edi..