Microsoft Word 13. Ma'Ruzalar matni

 pul mablag‘lariga bo‘lgan talabini aniqlashda: 

- korxona ishchi va xodimlariga mehnat haqi to‘lash bo‘yicha pul mablag‘lari sarfi; 

- chetdan xom ashyo va materiallar xarid etish bo‘yicha pul mablag‘lari sarfi; 

- xizmat ko‘rsatuvchi korxonalarga to‘lash bo‘yicha pul mablag‘lari sarfi; 

- ijara haqi, sug‘urta to‘lovlari, aloqa  va kommunal xizmatlar uchun to‘lovlarga pul 

mablag‘lari sarfi; 

- qisqa muddatli kreditlar, turli kreditorlarga qarzlar, ta'sischilarga to‘lovlar bo‘yicha 

pul mablag‘lari sarfi; 

- kelgusi davr xarajatlari bo‘yicha pul mablag‘lari sarfi; 

-  byudjetga  soliqlar  va  boshqa  majburiy  to‘lovlar  bo‘yicha  pul  mablag‘lari  sarfi  va 

boshqa sarflar hisobga olinishi lozim.  

Qishloq  xo‘jaligi  korxonalarining  pul  mablag‘lariga  bo‘lgan  talabini  aniqlashda 

tarmoqda aktivlar aylanishining juda sustligiga alohida e'tibor berish lozim. Chunki, mahsulot 

yetishtirishga  qilinadigan  sarf-xarajatlar  davri  deyarli  6-8  oylab  davom  etsada,  tayyor 

mahsulotni  sotish  davri  faqatgina  yilning  oxirlariga,  ya'ni  6-8  oydan  so‘ng  keladi  va  yil 

davomida korxona to‘lovlar uchun pul mablag‘lariga katta ehtiyoj sezadi.  

Uzoq  muddatli  aktivlarga  bo‘lgan  talab  asosiy  vositalarga,  nomoddiy  aktivlarga, 

tugallanmagan  kapital  quyilmalarga,  o‘rnatiladigan  asbob-uskunalarga  va  uzoq  muddatli 

investitsiyalarga  bo‘lgan  talablarni  jamlash  orqali  aniqlanadi.  Xuddi  shuningdek,  qisqa 

muddatli (joriy) aktivlarga bo‘lgan talab pul mablag‘lariga, tovar-moddiy  zaxiralarga, debitor 

qarzlarga va boshqa aylanma aktivlarga  bo‘lgan talablarni jamlash orqali aniqlanadi.