Nazorati va hisobi

 
3.6. Elektr ta’minotini optimallashtirish 
 
Ko„pchilik  uchun  elektr  iste‟moli  jarayoni  juda  tabiy  ko„rinadi.  Qancha 
elektr  energiya  iste‟molchiga  zarur  bo„lsa,  shuncha  miqdorni  bosh  energetik 
xizmati ta‟minlashi kerak. Bu jaraynni boshqarish haqida o„ylab ko„rishga to„g„ri 
kelmaydi.  Ko„pchilik  rahbarlar  uchun  mahsulotni  chiqarish  rejasi  va  kim  rejani 
bajarilishiga halaqit bersa  u bilan kurashish birinchi o„rinda turadi. 
 
Lekin,  elektr  iste‟moli  jarayonini  shunday  tarzda  boshqarish  mumkinki, 
ko„plab bo„lishi mumkin rejimlardan ko„proq boshqarish vazifasini qoniqtiradigan 
birini  tanlash  mumkin.  Boshqacha  aytganda  maqsadga  qaratilgan  boshqarish 
funksiyasi minimal (maksimal) bo„lishi uchun rejimni optimallashtirish mumkin. 
 
Ma‟muriy  echimlar  hisobiga  elektr  qurilmalar  va  texnologik  rezervlarning 
ish  rejimlarini  tartiblashtirish  mumkin.  Buning  uchun  korxonalarda  energiya 
tizimining aktiv yuklamalar maksimumi soatlarida doimiy amaldagi tartibga solish 
tadbirlarini  o„tkazish  reja-grafiklari  ishlab  chiqiladi.  Energiya  tizimining  aktiv 
yuklamalar  maksimumi  soatlarida  yuklamalarini  keyingi  kamaytirishga  elektr 
qurilmalar  ish  rejimlarini  optimallashtirish  va  mahsulotlar  chiqarilishini 
kamaytirmasdan  texnologik  jarayonlarni  bo„lishi  mumkin  o„zgartirish  hisobiga 
erishish mumkin. 
 
Elektr  iste‟moli  jarayonini  boshqarish  uchun,  uni  optimallashtirish 
maqsadida uning yordamida rejim o„zgartiriladigan “vosita” zarur. Ishlab chiqarish 
korxonasida  bu  “vosita”  iste‟molchilar-rostlagichlar  –  maxsus  iste‟molchilar 

---

46 
 
hisoblanadi.  Ularning  holatini  rejimni  optimallashtirish  maqsadida  bila  turib 
boshqarish mumkin.