Bolt, gayka va shayba
Gaykaning sektsiyali bosh ko‘rinishi. Bolt
va shaybaning qismli pozitsiyasi
11.3-rasm
.
Bolt odatda biriktirilishi lozim bo‘lgan qismlarda ochilgan teshik dan
o‘tkazilib, ularni birga ushlab turish uchun oxiri gayka bilan maxkamlanadi. 11.3-
rasmda ikki metal bo‘laklari olti qirra kallakli bolt, olti qirra gayka va shayba
bilan biriktirilgani ko‘rsatilgan. Agar birikuvchi qismlar yuzasi oldida silliq bo‘lsa
shayba shart emas. Diogonal qarama-qarshi burchaklarning bo‘ylama masofasi -
2d
15
. Markaziy qismdagi qiyshaygan arkaning radiusi balandligi - R=1,2d (1,5)ga
teng. Qiyshiqning darajasi - 30°. Gaykaning balandligi(h)=d. Ushbu taxminiy usul
quyidagi misolda keltirilgan. Diametri 24mm bo‘lgan va qiyaligi 3mm bo‘lgan
gaykani uchta simvolik ko‘rinishida chizing.
Yechim: O‘rta taxminiy usul qo‘llab, biz quyidagi o‘lchamni olamiz:
Vertikal balandlik tashqi tomonlarning orasidagi masofa= jihatdan diagonal
qarama-qarshi burchaklarning masofasi=2d=2x24=48mm.
14
M.B.Shah, B.C.Rana. “Engineering Drawing” –Indiya, 2007- Threaded Fasteners 427 b.
15
M.B.Shah, B.C.Rana. “Engineering Drawing” –Indiya, 2007-Threaded Fasteners -431 b.
149
Yoyning markaziy qiyaligi R radiusi=1.2d=1.2x24=28.8mm
Qiyshiqning burchagi=30°
Gaykaning balandligi(h)=d=24mm
Ushbu holatda, R radiusi aniq bo‘lgani uchun, balandlik ko‘rinish rejasiz
chizilishi mumkin. Ushbu natijada, qachonki gaykaning balandligi chizilishi talab
etilganda, ushbu usul ko‘pincha qo‘llaniladi.
Shaklda ko‘rsatilgandek, birinchi o‘rinda balandlikni chizing. Tashqari
vertical chetlari orasidagi 48mm.ga teng bo‘lgan va ichki vertical chetlar
24mm.ga teng bo‘lgan distansiyani oling.24mmga teng bo‘lgan h balandlikni
oling. Kesilgan yoyni chizing markaziy yuzada R radius bilan 28.8 mmga teng
bo‘lgan va nuqta A va B larga ega bo‘ling. Ava B nuqtalariga to‘g‘rilab C va D
nuqtani belgilang va ikkita yuzada kesilgan yoyni tugating. Kesilgan yoyni 30
o
da
joylashganligida chizing va gorizontal bosh yuzadagi chiziqni chizib balandlikda
tugating.
Reja ko‘rinishini chizish uchun, osonroq 48mm diametrik aylanani
chizing.Talab etilgan oltiburchakni ushbu aylanani ichiga chizing. Oltiburchakni
tegib o‘tadigan kesilgan yoyni chizing va rejani balandlik uchun ingichka aylana
hamda ildiz uchun mo‘ljallangan tugallanmagan aylana bilan chizishni tugating.
Oxirgi ko‘rinish keltirilgan usulda o‘xshash chizilishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |