Ldoshev, Q. Muftaydinov, V. Abdurahmonov

j  Bozordagi munosabatlar haqida.  Bozorda har xil iste’mol n e’matlari 
swtiladi.  Biroq,  aynan bir xil iste’mol buyumlari ham almashishi mumkin. 
Payg‘ambarimiz qimmatbaho metallar savdosi misolida buni tushuntiradi.
Bu yerda shunga e ’tibor berish kerakki, oltinni oltinga sotish mumkin, 
lekin qanday ko‘rinishda, og‘irlikda, bunda biror tom on afzallikka egami? 
Kumushni  oltinga,  oltinni  kumushga sotish mumkinmi?
«Oltinni oltinga (ular tanga yoki biror buyum shaklida bo'ladimi  yoxud 
quyma bo‘ladimi, bundan qat’iy nazar) bir-biriga teng og'irlikda sotingizlar, 
birini ikkinchisidan afzal qilmangizlar.  Kumushni kumushga ham aynan 
shu  tarifa  sotingizlar!  Savdolashib'turgan  yeringizdan jilmay  turib,  bir- 
biringizni molingizni qo‘lga olingizlar!1»
Bundan shunday xulosa qilish mumkinki,  sotuvchi ham o ‘z molining 
aybini yashirmasligi,  harid qiluvchi ham pul berishda g‘irromlik qilmasligi 
lozim,  faqat shundagina savdoda baraka bo‘ladi,  agar har  ikkala  tomon 
ham  bir-birini aldasa, g‘irromlik qilsa, bu savdo halol savdo emas.  Savdo 
halollikni  yoqtiradi  va  shuning  uchun  sotuvchi  ham,  oluvchi  ham  rost 
gapirishi shart.
Savdo-sotiqdagi  halollikda  dastlab  sotuvchining  o ‘z  moliga  adolatli, 
insofli,  har  ikkala tomonga  ham manzur b o la rli  darajada  narx  qo'yishi 
bilan  boshlanadi.  Chunki  sotuvchi  mol  egasi  bo'lgani  uchun  dastlabki 
narxni haridorga birinchi bo‘lib taklif etishga haqlidir.
Hadisdagi  rivoyatlarda:  «Kimki  biror  oziq-ovqat  mahsulotini  k o ‘tara 
sotib  olgan  bo ‘Isa,  uni  uloviga  ortmay  (ya ’ni sotib  olingan  yeridan  bo ‘lak 
joyga  olib  bormay)  turib  qayta  sotib  yubormasligi  kerak,  chunki  tijorat 
odobi shuni taqozo  qilur»  (54-bob),  deyiladi.  Amalda  tijoratning bunday 
odobiga qattiq amal qilingan,  odobsizlik qilganlami esa kaltaklaganlar.