O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta'lim vazirligi

Glossariy  

Termin 

Terminology 

O‟zbek tilidagi sharxi  

nolь sathli tekislik 

 

Geometrik ob‘ektlar 

proektsiyalanadigan tekislik 

– H

0 

gorizontal tekislik 

reja

 

 

Con bilan belgilangan 

proektsiyalar

 

to‘g‘ri chiziq 

qo‘ymasi

 

 

To‘g‘ri chiziq kesmasining 

gorizontal proektsiyasining 

uzunligi

 

kesmaning qiyaligi

 

 

Kesmaning uchlarni 

---

 

balandliklarining farqini hB 

– hA = ∆h qo‘yma (1)ga 

nisbati  

 

tekislikning qiyalik 

masshtabi

 

 

Tekislikning eng katta 

qiyalik chizig‘ini 

proektsiyasini 

gradiyatsiyalash

 

ϕ

 tekislikning qiyalik 

burchagi

 

 

Tekislik ∆ ni proektsiyalar 

tekisligi H

0  

hosil qilgan 

pasayish burchagi

 

tekislikning yoyilish 

burchagi

 

 

Er merdianining yo‘nalishi 

bilan tekislikning izi yoki 

gorizontallarining 

proektsiyalari orasidagi Ψ 

burchak

 

 

Test savollari: 

1.  Geometrik ob‘ektlar proektsiyalanadigan tekislik – H

0 

gorizontal tekislik,

  ... 

deyiladi. 

a)  gorizontal tekislik    

b) nolь sathli tekislik  

c) frontal tekislik   

d) profil tekislik 

 

2. H

0 

gorizontal tekislik sathi sifatida qaysi dengiz sathi qabul qiligan

?

 

a)    Orol 

dengizi 

b)  Kaspiy dengizi 

c)  Qora dengizi 

d)  Baltika dengizi 

 

3.  H

0 

gorizontal  tekislik  uzoqligini  ko‘rsatuvchi  sonlar  qanday  o‘lchov  birligida 

ko‘rsatiladi? 

a)  mm 

b)  m 

c)  sm 

d)  a) va c) javoblar to‘g‘ri 

 

4. H

0 

gorizontal tekislikda yotuvchi nuqta  nima  bilan belgilanadi.? 

a)  belgilanmaydi 

b)  nolь 0 bilan 

c)  (+) – musbat ishora bilan 

d)  (-) – manfiy ishora bilan 

 

5. To‘g‘ri chiziq kesmasining gorizontal proektsiyasining uzunligi nima deyiladi? 

a)  to‘g‘ri chiziq qo‟ymasi  

b)  to‘g‘ri chiziqning qiyaligi 

---

 

c)  to‘g‘ri chiziqning gorizontali 

d)  to‘g‘ri chiziqning intervali 

 

6.  Kesmaning  uchlarni  balandliklarining  farqini  hB  –  hA  =  ∆h  qo‘ymaga  nisbati  

kesmaning qiyaligi deyiladi? 

a)  qo‟ymasi  

b)  qiyaligi 

c)  gorizontali 

d)  intervali 

 

7.  To‘g‘ri  chiziqlarning  proektsiyalari  ham  bir  –  biriga  parallel,  intervali  teng  va 

ishorasi bir yo‘nalishda ko‘tarilsa, qanday to‘g‘ri chiziqlar deyiladi? 

a)  ayqash 

b)  perpendikulyar 

c)  kesishuvchi 

d)  parallel 

 

8.  ...  to‘g‘ri  chiziqlarning  proektsiyalari  ham  kesishadi  va  to‘g‘ri  chiziqlarning 

kesishgan nuqtalari bir xil ishorali bo‘ladi? 

a)  ayqash 

b)  perpendikulyar 

c)  kesishuvchi 

d)  parallel 

 

9.  ...  to‘g‘ri  chiziqlarning  proektsiyalari  o‘zaro  kesishadi  va  ularning 

proektsiyalaridagi ishoralar turlicha bo‘ladi? 

a)  ayqash 

b)  perpendikulyar 

c)  kesishuvchi 

d)  parallel 

 

10.  Tekislikning  eng  katta  qiyalik  chizig‘ini  proektsiyasini  gradiyatsiyalashga  nima 

deb ataladi? 

a)  tekislikning qiyalik masshtabi  

b)  tekislikning qiyalik burchagi  

c)  tekislikning yoyilish burchagi 

d)  a) va c) javoblar to‘g‘ri 

 

11.  Tekislik  ∆  ni  proektsiyalar  tekisligi  H

0   

hosil  qilgan  pasayish  burchagi 

ϕ

    nima 

deb ataladi? 

a)  tekislikning qiyalik masshtabi  

b)  tekislikning qiyalik burchagi  

c)  tekislikning yoyilish burchagi 

d)  a) va c) javoblar to‘g‘ri 

 

12.  Yer  merdianining  yo‘nalishi  bilan  tekislikning  izi  yoki  gorizontallarining 

---

 

proektsiyalari orasidagi Ψ burchak tekislikning qanday burchagi deyiladi? 

 

a)  ko‘tarilish  

b)  qiyalik  

c)  yoyilish  

d)  a) va c) javoblar to‘g‘ri