A. X. Rasijlov, K. G. Baxadirov materialshunoslik va konstruksion

4.  PO ‘LATLARNI TERMIK ISHLASH
Termik  ishlov  berish  po‘latlar  strukturasini  boshqarish  usuli 
b o iib ,  bunda  qotishma  m aiu m   haroratgacha  qizdiriladi  va  turli 
tezliklarda sovitiladi. Termik ishlovni uch turga ajratish mumkin:
• sof termik ishlov;
•termomexanik ishlov;
• kimyoviy-termik ishlov.
Sof termik ishlov quyidagilardan iborat:
•yumshatish;
•normallash;
• toblash;
•b o ‘shatish.
Termik  ishlovda  yuz  beradigan  struktura  o‘zgarishlari  jarayon 
asosini tashkil  etadi.  Termik  ishlov jarayonida  qotishmaning  ichki  tu- 
zilishiga ta’sir etadigan asosiy omillar quyidagilardir:
• qizdirish harorati;
•qizdirish vaqti;
•qizdirilgan qotishmani  sovitish tezligi.
Buyumni  qizdirish  harorati  ko‘zlangan  maqsadga  ko‘ra  va 
poiatning  qizdirishdan  oldingi  ichki  tuzilishiga  b o g iiq   holda  FeC 
holat diagrammasidan aniqlanadi  (2.3-rasm).
P oiatni  qizdirish  va  sovitish jarayonlarida uning  ichki  tuzilishida 
faza o ‘zgarishlari  sodir boiishiga olib  keladigan  harorat kritik harorat 
deyiladi va tkr  bilan belgilanadi.