A. X. Rasijlov, K. G. Baxadirov materialshunoslik va konstruksion


  Payvandlashning mohiyati va usullari



Download 6,21 Mb.
Pdf ko'rish
bet147/240
Sana31.12.2021
Hajmi6,21 Mb.
#235175
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   240
10.1.2.  Payvandlashning mohiyati va usullari
M a’lumki,  payvandlash  usulini  har  qanday  metall  va  metallmas 
materiallarga tatbiq qilish mumkin.
Payvandlash deb payvandlanadigan qismlaming faqat ular orasida 
atomlararo  bolg‘anishni  vujudga  keltirib,  ajralmaydigan  birikmalar 
hosil qilish jarayonini aytiladi.
Bu  ta’rif  metall  va  nometall  materiallarga  (plastmassa,  shisha 
rezina va b.) ham taalluqlidir.
Turli  materiallami  payvandlash,  asosan,  ulaming  turli  xossalari 
bog‘liq  bo‘ladi,  chunki  materiallaming  xossalari  uning  ichki  tuzilishi -
160


atomlarining  strukturasiga  bog‘liq.  Hamma  metallar  qattiq  holatda 
kristall  strukturali  jismlar  boiadi.  Amorf  jismlar  (shisha,  parafin, 
mum  va  b.)  ning  atomlari  tartibsiz  joylashgan.  Payvandlanadigan 
qismlar  bir  butun  qilib  biriktirish  uchun  ularning  elementar  zarra­
chalari  (ionlari,  atomlarini)  shunchalik  yaqinlashtirish  kerakki,  bunda 
ular  orasida  atomlararo  bolg‘anish  paydo  boisin.  Buning  uchun 
payvandlanadigan  qismlaming  faqat  kerakli  joyi  yoki  hammasi 
qizdiriladi,  plastik  deformatsiyalanadi  yoki  ikkala  usuldan  birgalikda 
foydalaniladi.
Metall  zarrachalarini  payvandlash  sharoitiga  qarab  (atomlararo 
bolg‘anishni  vujudga  keltirish  uchun),  suyuqlantirib,  bosim  ostida  va 
gaz bilan payvandlash kabilarga ajratiladi.
Suyuqlantirib  payvandlashning  asosiy  mohiyati  shundan  iboratki, 
bunda 
payvandlanadigan 
detallar, 
masalan, 
ikkita 
detaining 
qirralaridagi  metall  kuchli  issiqlik  manbalari,  ya’ni  elektr  yoyi,  gaz 
alangasi,  kimyoviy  reaksiya,  suyuqlantirilgan  shlak,  elektron  nur 
energiyasi,  plazma  lazer  nuri  energiyasi  va  boshqalar  bilan 
suyuqlantiriladi.  Bulaming  hammasida  detaining  qizib  suyuqlangan 
bir  qirrasidagi  metall  ikkinchi  qirrasidagi  suyuqlangan  metall  bilan 
o ‘zaro birikadi. Natijada, payvandlash vannasi  deb ataladigan umumiy 
suyuq  metall  sig‘im  hosil  boiadi.  Payvandlash  vannasida  metall 
sovigach,  chok  metali  vujudga  keladi.  Chok  metali  detal  qirralaridagi 
metallning  yoki  payvandlash  vannasiga  kiritilgan  qo‘shimcha  metall­
ning suyuqlanishi hisobigagina hosil boiishi mumkin (10.2-rasm).

Download 6,21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   240




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish