2-Мавзу. Рақамли видеонинг асосий тушунчалари. Видеофайл форматлари ва сиқиш стандартлари Режа

Кадрлар частотаси – секундига қанча сондаги кадрлар алмашинувини кўрсатувчи 
қиймат. Видеосигнални чиқаришнинг стандарт тезлиги 30 кадр/секунд қийматига тенг деб 
қабул қилинади. Кино учун бу кўрсаткич бир оз паст бўлади ва 24 кадр/секундни ташкил 
этади. 
Ранг чуқурлиги (ранг ўлчами) – видео тасвирларни шакллантиришда иштирок етиши 
мумкин бўлган ранглар сонини кўрсатувчи хусусият. Рақамли видеода ранглар сони 
битларда ўлчанади. Бир бит мос равишда икки хил қийматни (0 ёки 1) қабул қилиш мумкин
ва фақат иккита рангни мос равишда кодлаш (одатда қора ва оқ) имконини беради. Иккита 
бит ёрдамида 4 рангни (2
2
= 4), учта бит ёрдамида 8 рангни (2
3
), тўртта бит ёрдамида 16 (2
4
) 
кодлаш мумкин ва ҳоказо. 
Одатда, ранг ўлчамлари махсус ранг моделлари ёрдамида тавсифланади. Компютер 
технологиясида RGB модели кўлланиладики, ранг чуқурлигининг қуйидаги анча кенг 

---

тарқалган режимларда кўрсатилиши мумкин: 8 бит (256 ранглар), 16 бит (65536 ранглар) ва 
24 бит (16777216 ранглар). Турли фикрларга кўра, инсон кўзи 5 дан 10 миллионгача ранг 
тусларини қабул қилиш мумкин.
Битрейт (видео оқим кенглиги) – вақтнинг бир секундига видео ахборотларнинг 
қайта ишланадиган битлари сонини кўрсатади. Бошқа сўз билан айтганда – бу секундига 
мегабитларда (Мбит/с) ўлчанадиган видео оқим тезлиги ҳисобланади. У қанча юқори 
бўлса, сифат шунча яхши бўлади. Мисол учун, DVD-видео стандарт учун оқим кенглиги 5 
Мбит/с атрофида, юқори аниқликдаги HDTV-телевидение формати учун 10 Мбит/с.ни 
ташкил этади. Битрейтнинг энг кўп қиймати Интернет орқали узатиладиган видео 
сифатини баҳолаш учун ишлатилади. 
 
Расм сифати – асл нусха билан солиштирганда қайта ишланган видео сифати 
хусусиятларини баҳолаш учун мўлжалланган ва ҳал етиш, ранг чуқурлиги ва тезлиги оқим 
қийматлари бир мажмуини белгилайди.