Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

56-jadval. 

Risk zonalari 

 

Yutuqlar Yo‘qotishlar 

Yo‘qotishlar 

umuman yo‘q 

Bo‘lishi ehti-

mol risklar  

zonasi 

Kritik risk 

zonasi 

Halokatli risk 

zonasi 

Maksimum 

risk zonasi 

(yo‘qotishlar) 

Risksiz  

zona 

Foyda 

Tushum bo‘ladi 

Yo‘qotish 

xavfi bor 

Yo‘qotishlar 

bo‘lishi aniq 

Mulkni ham 

yo‘qotish 

holati. 

 

Halokatli risk aniq yo‘qotishlar muqarrarligini va bankning foydasi 

mulkiy zarar bilan yakunlanishini ifodalaydi. 

Kreditlarni shu tariqa, ya’ni risk zonalari bo‘yicha turkumlash 

kreditning xavfli zonaga tushishining oldini olish, kredit risklarining 

darajasini kamaytirishga imkon yaratadi. 

[269]. Banklar mablag‘lar yo‘qligi tufayli yuzaga keladigan to‘-

lovga qobiliyatsizlik, moliyaviy va xo‘jalik faoliyatini davom ettirish 

imkoniyatiga ega bo‘lmaslik kabi risklardan ehtiyot bo‘lishlari lozim. 

Agar bank berilgan kredit talabnomasini yaxshilab tahlil qilmas-dan, 

juda katta miqdorda kreditlar bergan bo‘lsa, ularning qaytmaslik 

ehtimoli mavjud bo‘lsa, bunday «yomon» kreditlar bankka katta zarar 

keltirishi mumkin. 

Bundan tashqari, bank portfelining bozor narxi pasayib ketsa, uni 

sotishda bank katta yo‘qotishlarga uchraydi. Bankning moliyaviy ahvoli 

yomonlashib borayotganini bilgan investorlar va omonatchilar o‘z 

mablag‘larini qaytarib olishni boshlaydilar. Bankning bunday ahvolga 

tushishi natijasida, bank faoliyatini tartibga soluvchi organlar uni 

to‘lovga qobiliyatsiz deb e’lon qilishga majbur bo‘ladilar. 

Bankning inqirozga uchrashi nafaqat bank uchun, balki uning 

aksionerlari va omonatchilari uchun xam juda katta salbiy oqibatlarga 

olib kelishi mumkin. Bunday banklarning aksiyalari bozorda juda past 

baholarda sotiladi va bank o‘zining depozit sertifikatlariga yuqori foiz 

stavkalari o‘rnatishga majbur bo‘ladi.  

---

 

420