O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Azlarova yengil sanoat texnologiyasi



Download 2,58 Mb.
Pdf ko'rish
bet156/190
Sana31.12.2021
Hajmi2,58 Mb.
#231099
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   ...   190
Bog'liq
585-Текст статьи-1350-1-10-20191228

30-rasm. Etik  tanavorining                               
konstruksiyasi  va detallari
53
                            
 
31-rasm.  Botinka  tanavorining  va 
detallari   konstruksiyasi
54
 
                        
 
Yuqorida  keltirilgan  detallardan  tashqari  yana,  orqa  tashqi  tasma  va  mag‗iz  
uchraydi.  Ular  biriktirma  choklarning  mustahkamligini  oshirib,  chok  orqali  nam  va 
                                                 
53
  Haydarov  O.A.    Poyabzal  va  charm-attorlik  buyumlarni  modellashtirish  asoslari:  o‗quv  qo‗llanma  -T.: 
Sharq, 2010, 18-b. 
54
 O‗sha manba
 


147 
 
suv  o‗tishga  to‗sqinlik  qiladi.  Etikning  quloqchalari  esa  qo‗nj  ichiga  tikilib,  etikni 
kiyishni osonlashtiradi. 
Botinkalar,  qo‗njsiz  botinkalar,  tuflilar  va  ularning  turlarida  eng  ko‗p 
uchraydigan  detallar:  betlik,  dastak,  tumshuq,  tashqi  orqa  tasma,  tilcha  va  oval 
qistirmadir. 
Betliklar  tuzilishi,  shakli,  olchamlariga  ko‗ra 
quyidagicha  bo‗ladi:  qirqilgan  7  (31-a  rasm)  oyoq 
panjasining  kaft  qismini  berkitib  turadi;  aylanma,  oyoq 
panjasini  berkitib,  konstruktiv  elementlarga  bo‗linmaydi; 
yaxlit  6  (31-b  rasm),  oyoq  panjasining  kaft  va  barmoq 
qismini  berkitib,  konstruktiv  elementlarga  bo‗linmaydi; 
qanotlari  uzaytirilgan  9  (31-d  rasm),  poshnaning  old 
konturigacha  yetadi;  tilchali  2  konstruksiya  tilcha  bilan 
yaxlit bo‗lgan betlik; dastak 4 (31-rasm), oyoq panjasining 
tovon qismini to‗piqqacha yoki to‗piq tepasigacha berkitib 
turadi.  Dastakning  yuqori  old  konturi  tagida  tilcha 
joylashgan bo‗ladi. U oyoq panjasini blochka va bog‗ich ipning ta‘siridan saqlaydi. 
Tumshuq 8 (31-a rasm), oyoq panjasining barmoq qismini berkitib turadi. Orqa tashqi 
tasma, orqa chokni mustahkamligini oshirishda ishlatiladi. 
Yuqorida  keltirilgan detallar ko‗p  uchraydigan detallar bo‗lib,  ulardan  tashqari 
kam  uchraydigan  detallar  hoshiya,  mahkamlagich,  kuchaytirgich,  tasmalar,  ayrim 
bezak detallari va boshqalar. Bu detallar, asosan, poyabzalni bezashda, biror qismini 
mustahkamlashda yoki ko‗rinadigan joyiga ishlov berishda ishlatiladi. 
Ichki  detallar  komplekti,  poyabzalning  gigiyenik  va  issiqlikdan  himoya  qilish 
xususiyatlarini, poyabzalning shaklini hamda oyoqqa, sirtqi detallar chokini ta‘siridan 
himoya qilishda ishlatiladigan detallarga astarlar deyiladi. 
Etiklarning  ichki  detallariga  qo‗nj  astari  yoki  kalta  astari,  betlik  (boshliq)  ning 
astari  kiradi.  Etiklarning  ichki  detallarini  shakli  hamdao‗lchamlari  xuddi  sirtqi 
detallarning  shakli  vao‗lchamlarigao‗xshash  va  teng  bo‗ladi.  Qo‗njsiz  botinka  va 


148 
 
tuflilarning  asosiy  ichki  detallariga  dastakning  charm  astari  (dastak  ostida)  va 
betlikning to‗qima astari (betlik astari) kiradi. 
Ayrim  hollarda  dastak  va  betlik  ostiga  yaxlit  charm  astar  ham  ishlatilishi 
mumkin. Bir qator ichki detallar borki, ular choklarning mustahkamligini va to‗qima 
astarlarining  har  xil  deformatsiyalardan  himoya  qilish  uchun  tumshuq  osti,  bikir 
dastak  qo‗yiladi.  Tumshuq  osti  va  bikir  dastaklar  shunday  materiallardan 
tayyorlangan  bo‗lishi  kerakki,  u  poyabzalni  qolipdan  chiqargandan  keyin  va  kiyish 
davomida o‗z shaklini yo‗qotmasligi kerak. 
Shuning  uchun  ular  tabiiy  charmdan,  maxsus  kartondan,  yuqori  molekulali 
qoplama bilan qoplangan matodan tayyorlanadi. 
Yuqorida  keltirilgan  detallarning  bir-birlarini  o‗zaro  tikish  usuli,tanavorning 
konstruksiyasini belgilaydi. Etiklar quyidagi konstruksiyada bo‗ladi: quyma boshliqli 
(betlikli), ya‘ni boshliq qo‗njga qo‗yib  tikiladi (30-a rasmga qarang), teskari bo‗lsa 
qo‗yma  qo‗njli  deb  ataladi.  
Agar  boshliq  (betlik)  qo‗nj  bilan    biriktirma    chok    yordamida    tikilsa,  
biriktirma boshliqli  etiklar deb ataladi (30-d rasm). 
Tuflilar    konstruksiyasi    jihatidan    juda    xilma-xil,    eng    ko‗p    uchraydigan   
―qayiqsimon‖  ,  tasmali  tuflilar,bitta  yoki  ikkita  tasmali,  ochiq  axmili  yozgi  tuflilar, 
ochiq tovonli, ochiq tumshuqli, ochiq tovon va tumshuqli bo‗lishi mumkin. 
Tasmali  sandallar,  asosan,  har  xil  shakl  vao‗lchamdagi  tasmalardan  iborat 
bo‗ladi. Ayrim hollarda tovon qismi yaxlit dastakdan iborat bo‗lishi mumkin. 
 

Download 2,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   ...   190




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish