Таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1. ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ЖАРАЁН АСОСИЙ КЎРСАТКИЧЛАРИ 
ВА УЛАР ҲИСОБИНИНГ ВАЗИФАЛАРИ 
 
 
Корхоналарда ишлаб чиқариш жараѐни ўз ичига асосий, ѐрдамчи ва 
умумишлаб чиқаришни олади Бухгалтерия ҳисобида ишлаб 
чиқаришнинг ушбу турларини соний ва суммовий жиҳатдан 
ифодаловчи турли кўрсаткичлар тўғрисидаги ахборотлар шаклланади. 
Чунончи, 
ишлаб 
чиқариш 
жараѐнини 
ифодаловчи 
бундай 
кўрсаткичларнинг асосийлари бўлиб қуйидагилар ҳисобланади (16.1- 
расмга қаранг).
 
 
 
ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ЖАРАЁНИ АСОСИЙ 
КЎРСАТКИЧЛАРИ 

Асосий ишлаб чиқариш харажатлари; 

Ёрдамчи ишлаб чиқариш харажатлари; 

Умумишлаб чиқариш харажатлари; 

Ишлаб чиқарилган тайѐр ва ярим тайѐр маҳсулотлар (бажарилган 
ишлар ва кўрсатилган хизматлар) таннархи; 

Яроқсиз маҳсулотлар таннархи; 

Тугалланмаган ишлаб чиқариш ҳажми 

---

 
 
 
16.1- расм. Ишлаб чиқариш жараѐни асосий кўрсаткичлари 
Ишлаб чиқариш жараѐни ва унга қилинадиган харажатлари бўйича 
бухгалтерия ҳисобининг асосий вазифаларига қуйидагилар киради: 

ишлаб чиқариш турларига қилинган харажатларни тўғри 
туркумлаш ва гуруҳларга ажратиш; 

ишлаб чиқариш турларига қилинган харажатларни тўғри, ўз 
вақтида ва тегишли бошланғич ҳужжатлар билан расмийлаштириш ; 

ишлаб чиқариш турларига қилинган харажатлар бўйича моддий 
жавобгар шахсларнинг ҳисоботлари маълумотлари ва ҳисоб 
маълумотларини тўлиқ уйғунлигини таъминлаш; 

тугалланган ишлаб чиқариш харажатларини тўғри ва ўз вақтида 
тайѐр маҳсулотлар (ишлар, хизматлар) таннархига киритиш; 

тугалланмаган ишлаб чиқаришга тўғри келадиган харажатларни 
тўғри ва ўз вақтида ҳисобга олиш, бунинг учун уларни белгиланган 
муддатларда қайта рўйхатдан ўтказиш (инвентаризация қилиш), унинг 
натижаларини тўғри аниқлаш ва ҳисобга олиш; 

таннархни ошиб кетишига сабаб бўлувчи норационал 
чиқимларни вужудга келиш сабаблари ва айбдорларини топиш, бундай 
чиқимларга йўл қўймаслик учун моддий жавобгар шахслар фаолиятини 
доимий назорат қилиш; 

мавжуд ишлаб чиқариш захиралари ва воситаларидан унумли 
фойдаланиш устидан назорат ўрнатиш; 

ишлаб чиқариш харажатларини солиқ солиш базаси объекти 
сифатида тўғри шакллантириш ва бошқалар.