Ўзбекист онда з амонавий интенсив о

5. илдизларни қирқиш
Илдизлар кесувчи мосламада 50 от кучига эга 
тракторлар ёрдамида илдиз қирқишни амалга оши-
риш мумкин. 
Натижада қатор томон ўсиши мумкин бўлган ил-
дизлар ҳажми камаяди. Илдизлардан келадиган 
сув, минерал ва гормонлар оқими камайиши нати-
жасида дарахтда ўсиш сустлашади. 
Илдиз қирқишнинг фойдалари тўғрисида, 
айниқса, ёзи иссиқ ва вегетация даври узун давлат-
ларда фикрлар турличадир. 
илдиз қирқишнинг энг яхши вақти. Илдиз 
қирқишнинг энг яхши вақти тўлиқ гуллашдан бош-
лаб яна 2 ҳафта мобайнида. Илдизларни солкаш-
ликка чалинган боғларда мева кам бўладиган йили 
солкашлик зарарини камайтириш учун қирқиш яхши 
натижа беради. Айниқса, 2015 йил баҳорда бўлган 
совуқ уришдан кейин илдиз қирқиш олма дарахтла-
рини кучли ўсиб кетишининг олдини олади. 
Гуллаш яхши бўлиб, аммо ўсиш тезлиги юқори 
бўлса май ойининг охири ва июнь ойининг бошида, 
меваларда ҳужайралар бўлиниши тугагандан сўнг, 
амалга ошириш мумкин. Агар ҳосилдорлик яхши 
бўлган бўлса илдизларни қирқиш мевалар йирик 
бўлишига салбий таъсир ўтказишини ҳисобга олиб 
амалга оширилмайди. 
илдиз қирқилгандан сўнг қуйидаги муаммо-
лар келиб чиқиши мумкин:
▪
Илдизи қирқилган дарахтлар тез стрессга ту-
шиши сабабли ўз вақтида етарлича суғорилиши 
зарур. Илдиз қирқилгандан кейин иссиқ ҳарорат 
дарахтларга катта зарар етказиши мумкин. 
▪
Агар иссиқ қуруқ ҳавода кўп илдизлар қирқилса, 
дарахтлар қуриб қолиши ҳам мумкин. Агар 
етарлича илдиз қирқилмаса, ҳаддан зиёд илдиз 
ривожланади ва натижада новдалар тез ўсиши 
мумкин. 
▪
Агар 30 см чуқурликда илдиз қирқиш вақтида 
тракторни бир томонга тортса, қирқиш 
чуқурлигини камайтириш мумкин. 
▪
Агар биринчи қирқишда режа қилинган иш амал-
га ошмаса, трактор иккинчи марта ўтиши керак. 
▪
Катта илдизларни мослама қирқа олмаган 
вақтда улар узилиб чиқиши мумкин. 

---

Ўзбекистонда замонавий интенсив олма боғлари
114
Расм-216. Илдиз қирқишда фойдаланиладиган мослама. 
Р
асм
-217. И
лдИз
 
кесИш
 
усулИ
. 
▪
Танага яқин жойдан қирқишга ҳаракат 
қилинганда илдизлар яхши қирқилмай қолиши 
мумкин. 
▪
Илдиз қирқишни самарали бажариш учун 
боғдаги дарахтлар бир хилда ўсаётган бўлиши 
мақсадга мувофиқдир.