Qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

 
3.1 Havoi qurilish ohagi, xom-ashyosi, turlari, xususiyatlari 
Tarkibida  8%  gacha  tuproq  bo‘lgan  kalsiy  va  magniyli  karbonat  tog‘ 
jinslaridan  –  bo‘r,  ohaktosh,  dolomitlashgan  va  mergelliohaktoshni  pishirib,  juda 
arzon  bo‘lgan  havoda  qotadigan  bog‘lovchi  material  –  ohak  olinadi.  Olingan 
mahsulot bo‘lak-bo‘lak  oq yoki kul rangda bo‘lib, u suvsiz kalsiy oksid va qisman 
magniy  oksiddan  iborat.  Buni  so‘nmagan  yoki  tosh  ohak  deyiladi,  uni  maydalab 
qaynovchi ohak olinadi. 

---

51 
 
Agar so‘nmagan ohak tarkibida magniy oksid (MgO) 5% dan kam bo‘lsa, kam 
magnezialli, 5-20% gacha bo‘lsa magnezialli, 20-41% gacha bo‘lsa dolomitlashgan 
ohak deb ataladi. 
Ohaktoshni  pishirish  protsessi  uning  tarkibidagi  SaSO
3
  bilan  MgSO
3
  ning 
kalsiy  oksid  (SaO),  magniy  oksid  (MgO)  va  karbonat  angidrid  gazi  ohaktoshni 
pishirish  jarayonida  boshqa  gazlar  bilan  birga  xumdondan  chiqib  ketadi.  Natijada 
xumdondan toza yoki magniy oksid bilan aralashgan kalsiy oksid g‘ovak tosh sifatida 
olinadi.  Pishirish  jarayonida  ohaktoshning  og‘irligi  44%,  hajmi  esa  12-14% 
kamayadi. 
Kondan  keltirilgan  ohaktosh,  asosan  shaxtali    qisman  aylanma  yoki  doira 
shaklidagi xumdonlarda 950-1100
0
S temperatura ostida pishiriladi. 
Ohak kalsiy va magniyli karbonat tog jinslaridan – bur, ohaktosh, 
dolomitlashgan va mergelistli ohaktoshni pishirib olinadi. Olingan mahsulot bo‘lak-
bo‘lak ok yoki kul rangda boʻlib, u suvsiz kalsiy oksidi va kisman magniy oksididan 
tashkil topgan. Buni soʻnmagan ohak deyiladi.