Eshitish sezgilarining fizik sababi 1 Mavzu: Eshitish sezgisi va idroki. Reja

Tashqi quloq — quloq suprasi bilan eshituv yo‘lidan iborat. Tashqi quloq havo 

to'lqinlarini yig'uvchi karnay desa bo‘ladi. Tashqi quloq bilan o'rta quloq o'rtasida 

bir parda bor, u nog‘ora parda yoki o‘rta quloq pardasi deb ataladi. O‘rta quloq 

—  nog‘ora  parda  va  unga  yopishgan  uchta  suyakcha:  bolg‘acha  sandon  va 

uzangidan  iborat.  Nog‘ora  parda,  shuningdek,  unga  yopishuvchi  suyakchalar 

(bolg’acha, sandon va uzangi) havo tebranishlarini ichki quloqqa o‘tkazadi. O‘rta 

quloq  maxsus  kanal  (Yevstaxiy  nayi)  yordami  bilan  og’iz  bo‘shlig‘iga  va  burun 

bo’shlig’iga tutashgan. 

Ichki  quloq  yoki  quloq  labiranti  o‘zaro 

birlashgan  uchta  bo‘lakdan  iborat.  Ichki 

quloqning  yuqori  qismi  uchta  yarim  joyga 

kanaldan,  o‘rta  qismi  kameradan  (u  ichki  quloq 

dahlizi deb ataladi) va pastki qismi chig‘anoqdan 

iborat, ichki quloqning uchala bo‘limi endolimfa 

nomli  maxsus  suyuqlik  bilan  to‘la.  Ichki 

quloqning 

asosiy 

qismi 

chig‘anog‘idir. 

Chig'anoqning 

ichida 

Kortiy 

organi 

deb 

ataladigan  bo‘lakcha  bor.  Bu  organ  gumbaz 

shaklida 

bo‘lib, 

uning 

negizida 

asosiy 

membrana  bor.  Membrana  —  uzunligi  sekin-

asta  qisqarib  boruvchi  elastik  tolalardan  iborat. 

Bu  tolalar  arfa  yoki  fortepianoning  tarang 

tortilgan 

torlariga 

o‘xshaydi. 

Asosiy 

membranani  yuqori  tomondan  maxsus  tayoq- 

17-rasm.  Quloqning  tuzilishi:  1. 

Quloq suprasi. 2. Tashqi eshitish yo‘li. 3. 

Nog‘ora  pardasi.  4.  0‘rta  quloq.  5. 

Yevstxiy  nayi.  6.  0‘rta  quloq  ichidagi 

suyuklar. 7. Ichki quloq dahlizi.  8. Yarim 

doira kanallari. 9. Chig anoq 

  

po‘stining chakka bo'lagidadir. 

---

chasimon  hujayralar  berkitib  turadi,  bu  hujayralar  Kortiy  duralari  deb  ataladi. 

Asosiy  membrananing  tolalari  endolimfaga  eng  ingichka  qillari  botib  turadigan 

maxsus  hujayralar  yordami  bilan  Kortiy  duralari  orqali        eshitish  nerviga 

bog'lanadi. Eshitish markazlari bosh miya po’stining chakka bo’lagidadir.