Kafedrasi husanov nishonboy abdusattorovich dilmurodova nilufar asatullayevna

4-topshiriq. Matnni o‘qing.  
Valuta 
Valuta (ital. Valuta, lat. Valere - qadrlamoq, qiymat) - mamlakatning pul birligi 
va  uning  turi  (oltin,  kumush,  qogoz);  pulga  tenglashtirilgan  to‘lov  vositalari;  pul 
hisob  -  kitoblarini  taqozo  etadigan  xalqaro  iqtisodiy  ayirboshlash  va  boshqa 
aloqalarda  qatnashadi.  Valuta  sifatida  milliy  pul  birligi  (masalan:  AQShda  dollar, 
Germaniyada marka) valuta kursida ifodalanadigan xalqaro bahoga ega. Amaliyotda 
valuta  milliy  banknotlar,  shuningdek,  to‘lov  vositalari  va  hisob-  kitobning  kredit 
hujjatlari shaklida qo‘llanadi. Bundan tashqari xalqaro shartnomalar asosida tashkil 
topgan  hisoblarga  yozib  qo‘yish  ham  valutaga  kiritiladi.  Metall  pul  muomalasi 
sharoitida valuta oltin yoki kumushga maydalanadigan milliy pul kreditlari shaklida 

---

32 
 
namoyon  bo‘lgan  edi.  Valutani  qimmatbaho  metallarga  maydalash  to‘xtatilgandan 
keyin  xalqaro  hisob  -  kitoblarda  foydalanadigan  barcha  milliy  valutalar  qog‘oz 
bo‘lib qoldi. Xalqaro to‘lov muomalasi erkin almashtiriladigan yoki Xalqaro valuta 
fondi  belgilagan  kurs  bo‘yicha  erkin  almashtiriladigan  valuta  bilan  amalga 
oshiriladi.  Cheksiz  konvertlashtirilgan  valuta  boshqa  valutalarga  hech  qanday 
chegarasiz  almashtiriladi.  Ushbu  valuta  yana  “qat’iy  valuta”  deb  ham  yuritiladi, 
chunki u boshqa pullarga qaraganda yetarli stabil kursga ega. 
“Yarim  konvertlashtirilgan  valuta”  deganda  mamlakatning  milliy  valutasi 
faqatgina bir nechta chet el valutasiga almashtirilishi tushuniladi. 
Konvertlashtirilmagan  valuta  deb  faqatgina  bitta  mamlakatning  ichida 
ishlatiladigan va chet el valutasiga almashtirilmaydigan valutaga aytiladi. 
Jahon  iqtisodiyoti  mamlakatlar  orasida  tartibga  solingan  valutalar  aloqa 
tizimlarisiz ish yuritolmaydi. Ular tashqi iqtisodiyot aloqalarining pul formasi bo‘lib 
hisoblanadi,  chunki  valuta  bu  tashqi  savdogarchilik  va  kredit  –  moliya 
operatsiyalarining tayanchi deb hisoblanadi. 
 
5-topshiriq.  Gaplarni  o‘qing.  Rus  tiliga  tarjima  qiling.  So‘zlarning 
bog‘lanishiga e’tibor bering.  
1.  Salima  ukasini  bolalar  bog‘chasiga  olib  ketdi.  2.  Men  kitobni  bir  kechada 
o‘qib  chiqdim.  3.  O‘zbekistonda  chiroyli  joylar  ko‘p.  4.  Shahrimizga  har  kuni 
minglab sayyohlar kelishadi. 5. Tongda boshlangan qor kechga borib ham tinmadi.