Х. С. Асатуллаев, Б. О. Турсунов, М. А. Маманазаров к

15.3.3-жадвал 
2017-2021 йилларда ишлаб чиқаришни модернизациялаш, техник 
ва технологик янгилаш бўйича енг муҳим лойиҳаларни амалга ошириш 
чора-тадбирлари Дастури
 
Инвестицияларнинг 
йўналиши
Лойиҳаларнинг 
умумий 
қиймати
Ўз 
маблағлари
Тикланиш ва 
тараққиёт 
жамғармаси
Тижоарт 
банклари 
кредитлари 
Янги қурилиш 
15395
2795 
468 
12132 
Модернизация ва 
тиклаш 
6419 
2922 
1051 
2446 
Бошқа йўналишлар 
1160 
101 
- 
1059 
Жами 
22974 
5818 
1519 
1059 
Ишлаб чиқариш босқичидаги янги инновация лойиҳалари 
Янги қурилиш 
9580 
2624 
942 
9014 
Модернизация ва 
тиклаш 
2409 
936 
182 
1292 
Бошқа йўналишлар 
256 
- 
- 
256 
Жами 
12245 
3560 
1124 
7561 
Ушбу ҳолат иқтисодиётга сарфланаётган инвестицияларнинг асосий 
фондларни замонавийлаштиришга, тубдан янгилашга сарфлаш ва 
самарадорлигини ошириш имконини беради. 
Демак, мамлакатимизда таркибий ўзгаришларни ва иқтисодиётни 
диверсификация қилиш жараёнларининг давом етти-рилиши барқарор ва 
мутаносиб иқтисодий ўсишни таъминлаш, миллий иқтисодиётимиз 
рақобатбардошлигини ошириш ҳамда жадал тараққиётга еришишнинг муҳим 

---

378 
омили ҳисобланади. 
Халқаро молия институтлари билан ҳамкорликнинг мунтазам равишда 
кенгайтириб борилиши, узоқ муддатли инвестициявий қарзларнинг ва 
тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларнинг жалб етилиши Ўзбекистондаги
Инқирозга қарши чоралар дастурида етакчи ўрин тутади. Қуйидаги 
рақамлар бу тўғрида енг ишончли маълумотларни беради: 2017-2021 
йилларда модернизациялаш, техник ва технологик қайта жиҳозлашга 
қаратилган муҳим лойиҳаларни амалга ошириш бўйича ишлаб чиқилиб, 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарори билан 2017 йилнинг 12 
декабрида тасдиқланган дастур доирасидаги инвестициявий лойиҳаларни 
амалга ошириш учун халқаро молиявий ташкилотлар, икки томонлама 
шартномалар ва етакчи хорижий компанияларнинг умумий миқдори 22 
миллиард доллардан зиёд кредитлари ва инвестицияларни жалб етиш кўзда 
тутилган еди. Ҳозирги кунда умумий қиймати 19 миллиард доллардан 
ортиқроқ бўлган 80 дан зиёд лойиҳаларни инвестициялаш ва молиялаш 
бўйича аниқ манбалар белгиланиб, хорижий шериклар билан шартномалар 
имзоланди. 
Ўзбекистан хукумати томонидан мамлакат ва унинг худудлари 
иқтисодиётини тизимли қайта қуришнинг муҳим омили сифатида чет ел 
инвестицияларни ушбу жараёнга фаол жалб қилишга устувор аҳамият 
берилмокда. Иқтисодий ўсншга ерншнш учун нафақат инвестиция хажмини 
кўпайтириш, балки улар йўналишини ва тузилмасини тўғри танлаш ҳам 
муҳим аҳамият касб етади. Инвестициялаш учун шундай ишлаб чиқариш 
турлари ва корхоналарни танлаш зарурки, улар тезда ўзини қоплаб, юқори 
даражада иктисодий ва технологик самара бера олсинлар. Бундай холатда 
инвестициянинг тезда қайтарилиши ва қанчалик самарадорлиги муҳим 
ахамият касб етади. Бу инвестицион жараённи жонлантириш учун туртки 
бериш, кейинчалик еса инвестициялаш учун афзал тармоқлар ва хўжалик 
юритиш субъектларини танлашга имконият яратиш мумкин. 
Ўзбекистонда бозор иктисодиётининг шаклланиши худудларда қулай 

---

379 
инвестиция муҳитини, бир қатор макроиқтисодий омилларини кескин 
даражада кучайтирилишини такозо етади. Бу соҳада рўй бераётган 
жараёнлар воқеаларнинг шиддатли алмашинуви билан изоҳланади. 
Худудларнинг иқтисодий ўсишини ва қулай инвестицион муҳитни яратиш ва 
қўллаб- қувватлаш, жадаллаштиришда ҳал қилувчи ролни ишлаб чиқариш 
инвестициялари уйнаши керак. 
Фақат инвестициялар базасидагина асосий капитални янгилаш ҳамда шу 
асосда ишлаб чиқариш харажатларини камайтириш ва сифатини яхшилаш 
евазига маҳсулотнинг рақобатбардошлигини ошириш мумкин. Бироқ бу 
хозирги юксак даражада интеграциялашган хўжалик шароитида давлатнинг 
мувофиқлаштирувчи роли объектив равишда анча салмоқли бўлиб қолмокда. 
Шу муносабат билан инвестиция муҳитни яхшилашда барча худудларга 
олиб келаётган инвесторлар фаолиятига давлатнинг фаол аралашувига якин 
йиллар мобайнидаги макроиктисодий сиёсатнинг таркибий кием и сифатида 
караш мухим ахамият касб етади. 
Бу еса стратегик мақсад - худудлар иқтисодий ўсишини таъминлаш 
учун амалга оширилмоги, бу рақобатбардошлик ва худуд иқтисодиётнинг 
барқарор ривожланиши мезонларига жавоб бериши лозим. Стратегик 
мақсадга еришиш қулай инвестицион муҳитни яратиш асосида 
таъминланиши мумкинки, инвестиция жараёнларини давлат йўли билан 
макро бошқариб туриш бундай режалаб туришнинг енг муҳим 
йўналишларидан бири бўлиб ҳисобланади. 
Худудлардаги инвестицион муҳитини шакллантиришнинг хозирги 
босқичи иқтисодий ўсиш йўлига ўтиб олиш билан изоҳланади. Бундай ўсиш 
алоҳида инвестиция сиёсатини ишлаб чиқиш ва амалга оширишни талаб 
етадики, у тараққий етган мамлакатлар тажрибасига, инвестиция ресурслари 
ва чет ел инвестицияларини жалб қилиш сифатида маблағлардан 
фойдаланишнинг мавжуд имкониятларига таяниши лозим бўлади. Чет ел 
инвестицияларини жалб етмай туриб, ҳозирги замон талабларига жавоб 
берадиган ишлаб чиқаришнинг ташкил етилишини таъминлаш мумкин емас. 

---

380 
Худудлар инвестиция жараёнларини изга солиб туришнинг иқтисодий 
асосларини яратиш, ишлаб чиқилган сиёсатни амалга оширишга имкон 
туғдирувчи шарт-шароитни таъминлаш инвестиция сиёсатининг муҳим 
вазифаларидан бири бўлиб, худудларда қулай инвестицион муҳит яратишга 
айнан шу йўл билан еришиш мумкин. 
Республика худудида инвестиция муҳит билан ўзаро боғланган амалга 
ошириш жараёнига қаратилган субъектлар таркибий ўзгартиришлар 
стратегияси 
маъносини 
чуқур 
англаб 
олишлари, 
глобаллашув, 
иқтисодиётларнинг халқаро рақобат ва ўзаро хамкорлиги натижаларини, 
мамлакат худудлари тараққиёти ва худудлар корхоналарининг халқаро 
бозорларга чиқиш истиқболларини олдиндан кўра билишлари керак. 
Буларнииг ҳаммаси инвестицион муҳитни фаол таъминлашда ишлаб чиқиш, 
танлаб олиш, амалга ошириш ва уларни ички манбалар ҳамда ташқаридан 
жалб қилинадиган маблағлар хисобидан молиялаштириш истиқболларини 
белгилашда асосий ўринда туради.