O`zbeкistоn rеspubliкаsi оliy vа o`rtа mахsus tа`lim vаzirligi

Dvigatelni  tejamkorligi.  Avtomobilni  dvigateli  qizdirilgan  va  yurish  qismi  soz  bo`lganda 
yonilg`ini  nazorat  sarfi  bo`yicha  tekshiriladi.  YOnilg`ini  nazorat  sarfi  asfaltlangan  tekis,  quruq  3...5 
km li yo`l bo`limida avtomobilni doimiy 90 km/s tezligida o`zaro qarama-qarshi yo`nalishlarda borib-
kelishi bilan aniqlanadi. Bunda benzin dvigatelga o`lchov idishidan uzatiladi. Yo`l sinovlarida olingan 
yonilg`ini  o`rtacha  nazorat  sarfi  avtomobilni  pasport  tavsifnomasi  bilan  solishtiriladi,  agar  yonilg`ini 
olingan  nazorat  sarfi  pasportdagisidan  10  foizga  ko‘paygan  bo`lsa,  yonilg`i  sarfini  ko‘payishi  sababi 
aniqlanadi va bartaraf qilinadi. 
Moy  sarfini  dvigatelda  navbatdagi  moy  almashtirishlar  orasida  avtomobilni  bosib  o`tgan 
yo`lida moy sarfini o`lchash natijasi bo`yicha tekshiriladi. Moy sarfi avtomobilni 100 km bosib o`tgan 
yo`li bo`yicha qo`yidagi formula bilan aniqlanadi: 
 
G = 100 (q
1
-q
2 
qq
3
)/ S, g 
 
bu yerda G-moyni Ekspluatatsion srfi, g/100km; 
q
1
-moy almashtirishda yangi quyilgan moy miqdori, g; 
 q
2
-navbatdagi moy almashtirishlar orasida qo`shimcha quyilgan moy miqdori;    
q
3
-dvigateldan to`kilgan ishlatilgan moy miqdori, g; 
 S-navbatdagi moy almashtirishlar orasida avtomobilni bosib o`tgan yo`li, km. 
Moyni Ekspluatatsion sarfini aniq bilish uchun dvigatelni karteridan to`kilayotgan moyni haro-
rati 60
0
S dan, to`kish davomiyligi esa daqiqadan kam bo`lmasligi lozim. Moyni Ekspluatatsion sarfini 
tezda  aniqlash  lozim  bo`lganda  avtomobil  50...60  km/s  tezlik  bilan  harakatlanganda  200  km  bosib 
o`tgan yo`li bilan cheklanish mukin.  
Moyni Ekspluatatsion sarfi 100 km bosib o`tilgan yo`lga yengil avtomobillar uchun 200 g dan 
oshmasligi  lozim.  Aks  holda  qoida  bo`yicha  shatun-‘orshen  guruhini  (birinchi  navbatda  porshen 
halqalari hamda guruhni boshqa detallari almashtiriladi) ta`mirlash talab etiladi.