O`zbeкistоn rеspubliкаsi оliy vа o`rtа mахsus tа`lim vаzirligi

 
 

---

 
3 
1-ma`ruza. Kirish. Avtomobillar texnik ekspluatasiyasi fanining predmeti, 
vazifalari va manbalari. 
 
O`quv moduli birliklari: 
1.Respublikamizda  avtomobil  transportini  rivojlantirishda  hukumat  qarorlari.  2.  Avtomobil 
transportini hozirgi holati va taraqqiyoti. 3. Avtomobil transportini ish qobilyatini ta`minlashda texnik 
xizmat  koprsatish  va  ta`mirlashni  tutgan  o`rni.  4.  Transport  vositalarini  texnik  Ekspluatatsiyasi 
fanining maqsadi va vazifalari. 
 
Tayanch so`z va iboralar 
 
 
Avtomobil  transportini  hozirgi  holati.  Respublikamizda  avtomobil  transportini  taraqqiyoti. 
Avtmobil  transportiga  bog`liq  hukumat  qarorlari.  Fanni  vazifalari  va  maqsadi.  Boshqa  fanlar  bilan 
aloqasi 
 
O`zbekiston  Respublikasi  transport  tizimida  avtomobil  transporti  yetakchi  o`rinlardan  birini 
egallaydi.  O`zbekiston  xalq  xo`jaligini  avtomobil  transportisiz  tasavvur  qilib  bo`lmaydi.  Avtomobil 
ishlab  chiqarish  tarmog`ining  afzalligi  shundan  iboratki,  u  boshqa  ko‘plab  sohalar  bilan  uzviy 
bog`langan holda rivojlanadi va mamlakat taraqqiyotiga kuchli ta`sir koprsatadi. 
 
O`zbekiston  avtomobil  sanoatiini  rivojlantirish  maqsadida  muhtaram  prezidentimiz 
I.A.Karimov  tashabbuslari  bilan  qisqa  muddat  ichida  vatanimizda  butkul  yangi  tarmoq-yuksak 
texnologiyalarga  asoslangan  istiqbolli  avtomobil  ishlab  chiqarish  zavodi  bar‘o  etildi.  Xalqaro 
talablarga to`la javob beradigan yuqori malakali mutaxassislarning yangi avlodi tarbiyalandi.  
 
O`zbekistonda  avtomobil  ishlab  chiqarish  tarixiga  bir  nazar  soladigan  bo`lsak,  I.A.Karimov 
1992  yil  Janubiy  Koreya  davlatiga  ilk  safarida  DAEWOO  pablik  Motors  avtomobil  ishlab  chiqarish 
koMPaniyasi  bilan  tanishuvidan  so`ng  shu  yilning  iyul  oyida  hukumatimiz  va  DEU  kor‘oratsiyasi 
o`rtasida  o`zaro  hamkorlik  to`g`risida  bitim  imzolandi.  SHundan  so`ng  Andijon  viloyatini  Asaka 
shahrida 1996 yilda DEU avtomobillarini ishlab chiqaruvchi «O`zDEUavto» zavodi ishga tushirildi.  
 
Bundan tashqari Respublikamizni avtomobillarga bo`lgan ehtiyojini hisobga olgan holda 1998 
yil  Samarqand  shahrida  Turkiya  Respublikasi  bilan  hamkorlikda  «Samkochavto»  qo`shma 
korxonasida «Otayo`l» avtobuslari va yuk avtomobillari ishlab chiqarilgan bo`lsa, 2005 yildan boshlab 
ya‘oniyaning USUZU koMPaniyasi bilan hamkorlikda USUZU avtobuslari ishlab chiqarilmoqda. 
 
Bugungi  kunda  Respublikamizda  ishlab  chiqarilayotgan  avtomobillarni  nafaqat  vatanimiz 
yo`llarida, balki xorijiy mamlakatlar yo`llarida ham uchratish mumkin. 
 
Avtomobil sanoatini rivojlanishi bilan birga, ularga texnik xizmat koprsatish va joriy ta`mirlash 
bo`yicha  yangi  texnologiyalarni  joriy  etish,  ishchi  va  xizmatchilarni  ishlash  sharoitini  yaxshilash, 
material texnika ta`minoti va ta`mirlash bazalarini rivojlantirish, texnik xizmat koprsatish va ta`mirlash 
ishlarini  mexanizatsiyalashtirish,  avtomobil  transportini  xavfsiz  harakatlanishini  ta`minlash,  atrof-
muhitga zaharli ta`sirinini kamaytirish lozim bo`ladi.  
 
Ma`ruza  matni  institutning  o`qituvchilari  va  talabalariga  mo`ljallangan  bo`lib,  unda 
avtomobillarni  Ekspluatatsiya  qilish  sharoitlari,  Ekspluatatsiya  sharoitini  avtomobillarni  texnik 
holatiga  ta`siri,  avtomobillarni  texnik  holatiga  ta`sir  qiluvchi  tashqi  va  ichki  omillar,  avtomobillarga 
texnik  xizmat  koprsatish  va  ta`mirlash  tizimi,  avtomobillarga  va  uning  mexanizm,  tizim  va 
agregatlariga texnik xizmat koprsatish va ta`mirlash texnologiyalari va ularda qo`llaniladigan jihozlar, 
material-texnika resurslaridan oqilona foydalanish, omborxona xo`jaligini tashkil etish, avtomobillarni 
maxsus  sharoitlarda  texnik  Ekspluatatsiyasi  va  avtomobil  transportini  atrof-muhitga  ta`sirini 
kamaytirish chora tadbirlari koprib chiqilgan.