Umumiy biologiya

      

 1.  Tog’  jigarrang  tuproqlari-dengiz  sathidan  1500  metr  balandlikdan 

yuqorida  joylashgan  bo’lib,  bu  tuproqlar  Respublikamizning  shimoliy,  shimoliy-

g’arbiy,  hattoki  janubiy  qismida  joylashgan  Chotqol,  Turkiston,  Xisor  tog’ 

tizmalarida tarqalgan shu tipdagi tuproqlar kabi qalin melkozemli va katta hududni 

tashkil  qilmasdan,  balki  kichik  xalqalar,  orolchalar  tariqasida  juda  yupqa 

melkozemli,  biroq  o’ta  skeletli  och  jigar  rang, qalinligi 3-5  sm.  chimli  qatlamdan 

iborat,  uning  ostki qismida  esa  chim  osti  qatlam  bo’lib,  tuproq massasining  rangi 

qo’ng’irsimon jigarrangli kesakchali (chang aralashgan) agregatli bo’lakchalardan 

iborat  bo’ladi.  Karbonatli  birikmalar  profilning  50-70  sm.da  joylashgan  bo’lib,  u 

---

 

10 

tezda  o’ta  toshli  delyuvial-prolyuvial  yotqiziqqa  yoki  tub  tog’  jinsiga  o’tadi. 

Tuproq profili qalin emas (40-50, ba’zan 70sm gacha), o’ta toshli, mexanik tarkib 

jihatdan  og’ir  qumoqlidir.  Bu  tuproqlarning  chimli  qatlamida  gumus  miqdori  -

2,35-2,65  %,  chim  osti  qatlamida  -  1,40-1,65  %  keyingi  qatlamlarda  0,5  -1,4    % 

gacha gumus bo’ladi.