T. Qudratov N. Fayziyeva

15.1. Ishlab chiqarish xarajatlari va  tannarxi tahlilining 
ahamiyati 
Ishlab chiqarish xarajatlari mahsulot ishlab chiqarish bilan bog’liq bo’lgan 
xarajatlardir. Ishlab chiqarish xarajatlari deganda mahsulotni yetishtirish uchun sarf 
bo’lgan moddiy va mehnat  xarajatlari yig’indisi tushuniladi.Bular xom ashyo, 
materiallar, urug’, o’g’it, yem-xashak, ish haqi va boshqalardir. 
Tayyor mahsulotga tegishli bo’lgan ishlab chiqarish xarajatlarining pul shaklida 
ifodalanishi tannarx deb ataladi. 
Ishlab chiqarish xarajatlari hajmini kamaytirish va  mahsulot tannarxi  darajasini 
pasaytirish, ishlab chiqarish samaradorligini oshirishning asosiy imkoniyatlaridan  
bo’lib hisoblanadi. Tannarxning pasayishi foydaning ko’payishiga  va rentabellik 
darajasining  oshishiga olib keladi.Shuning uchun ham ishlab chiqarish xarajatlari hajmi 
va qishloq xo’jalik mahsulotlari  tannarxi  darajasi  dinamikasini uzluksiz ravishda tahlil 
qilib turish zarur,chunki tahlil tufayli xarajatlarni kamaytirish  va tannarxni pasaytirish 
imkoniyatlari aniqlanadi,oqibatda ulardan foydalanish  bo’yicha chora-tadbirlar ishlab 
chiqiladi. 
 
 

---

77