Mexanik va elektromagnit tebranishlarning qiyosiy xarakteristikasi

 

---

II. BOB   ELEKTR   TEBRANISHLAR.  

2.1.  ERKIN   VA   MAJBURIY   ELEKTR  TEBRANISHLAR 

Erkin  elektromagnit  tebranishlar. Mexanik tebranishlarni o'rganishdan bizga 

ma'lumki, tashqi davriy ta'sirlarga uchramagan tebranish sistemasida, uni turg'un 

muvozanat  holatdan  og'dirish  natijasida  yuzaga  keladigan  tebranishlar  erkin 

(yoki xususiy) tebranishlar deyiladi. 

Misol  uchun, agar  ipga osilgan  sharcha   muvozanat  holatidan  chiqarib, 

so'ngra  qo'vib    yuborilsa,    u    erkin    tebranishlar    qiladi.    Erkin      tebranishlar 

elektr   zanjirlarida   ham  bo'lishi  mumkin.  Erkin   tebranishlarni  o'rganishda 

Siz,  birinchidan,  tebranishlar      nazariyasining  asosiy    tushuncha  va  atamalari 

bilan,  ikkinchidan,      tebranishlarni      ifodalovchi      asosiy  matematik 

munosabatlar  bilan  tanishasiz.      Birinchisi  ham,      ikkinchisi  ham  butun 

fizikaning   keying   kurslarini o'rganishda   muhim   ahamiyatga  ega.   Shuning 

uchun  atamalarni  shoshmasdan tushunib oling va  formulalardan  cho'chimang, 

ular  —  sodda.    Hamma      joyda    Sizga    tanish  va  umumiy    bo'lgan    narsalarni 

ko'rishga  harakat  qiling. 

 

2.1-rasm 

 masalan,   quyida   yozilgan 

𝑞  =   𝑄 

𝑚

sin 𝜑 ;   𝑞  = 𝑄 

𝑚

sin 𝜔

0

𝑡 ;    𝑞  =   𝑄 

𝑚

sin(𝜔

0

𝑡 + 𝜑

0

)  

uchta    formula    bir  qarashda  Sizga  har  xildek  tuyulsa  ham,  sinchiklab 

qaraganingizdan  so'ng,  amalda  bitta  formula  uch  qayta  yozilganligini  ko'rasiz. 

---

Ammo    keyingi  ikki  yozilishida 

𝜑  burchak    𝜔

0

𝑡   va    𝜔

0

𝑡 + 𝜑

0

   ga 

almashtirilgan,   demak, 

   𝜑 = 𝜔

0

𝑡 + 𝜑

0

   ekan. 

Matematik hisoblarga diqqat bilan chuqur o'ylab yondashishingiz materialni tez 

va puxta o'zlashtirishingizga yordam beradi.