Mexanik va elektromagnit tebranishlarning qiyosiy xarakteristikasi



Download 1,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/66
Sana31.12.2021
Hajmi1,36 Mb.
#206219
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   66
Bog'liq
mexanik va elektromagnit tebranishlarning qiyosiy xarakteristikasi

81-rasm 

81-rasmdan  matematik  mayatnikka  muvozanat  holatda  va  muvozanat 

holatidan chiqarilganda unga ta’sir qiluvchi kuchlarni qarab chiqamiz. 

Sistema    muvozanat    holatda    turganda  sharga  ta’sir  qiluvchi  og’irlik 

kuchi 

𝑃 = 𝑚𝑔  ipning  taranglik  kuchi 𝑇 ga teng bo’lib,  natijaviy  kuch  nolga 



tengdir: 

𝐹 = 𝑃 + 𝑇 = 0 

Agar  sistemani  muvozanat  holatidan  chetga  chiqarsak,    ya’ni   



 

burchakka  og’dirsak,    og’irlik   

𝑃   va    taranglik   𝑇   kuchlarining    teng    ta’sir 




etuvchisi    hosil  bo’lib,      sistemani      muvozanat    holatga    qaytarishga    harakat 

qiladi.  Agar  shar  qo’yib  yuborilsa,    u    holatga    qaytadi  va    inersiya    bilan 

harakatini    davom    ettirib,    ikkinchi    tomonga    og’adi.    Agar  shar    harakatiga 

havoning      qarshilik    kuchini    va  ip  osilgan  nuqtadagi    ishqalanish    kuchini 

hisobga  olmasak,  ya’ni    sharning    BB’  yoy    bo’yicha    harakatida    energiya 

yo’qolishi bo’lmaydi,  deb  qarasak,  shar  chap   tomonga  ham    

    burchakka 



og’adi.  Bunda   yana  sharni  muvozanatga  qaytaruvchi  kuch  paydo  bo’ladi. 

Shar  yana   inersiyasi  bilan  muvozanat  holatdan  chiqib  B’  nuqtaga  keladi  

va    hokazo.  Mayatnik  xuddi  shunday      muvozanat  vaziyati  atrofida  tebrana  

boshlaydi.  Mayatnik  og’irlik  kuchi  

𝑃  va  ipning  taranglik  kuchi  𝑇  yotgan 

tekislikda    tebranadi. 

Matematik  mayatnik  uchun  aylanma  harakat   dinamikasining   asosiy 

tenglamasi 



dt

d

I

I

M







 

 

 

 

 

 

(1) 

Formulani  qo’llaymiz. 

Aylanish  nuqtasiga  nisbatan  kuch  momenti: 

𝑀 = 𝐹




𝑙 = 𝑚


𝑔



𝑙

𝑠𝑖𝑛





   

 

 

 

(2) 

Bunda 


 𝑙 –  matematik  mayatnik  uzunligi. 

𝑚 massali    moddiy    nuqtaning    aylanish    nuqtasiga    nisbatan    inersiya 

momenti: 

𝐼 = 𝑚


𝑙

2



 

 

 

 

 

(3) 

(2) va (3) ni (1) ga  qo’ysak, 



dt

d

l

g

dt

d







2

sin


 

 

 

 

 

(4) 

Og’irlik  kuchi  hosil  qilayotgan  burchak  tezlanish  burchak  og’ishiga 

teskari bo’lganligi uchun minus ishora bilan olinadi. (4) tenglamaning yechimi 



(t)  ni  topish  murakkabdir,  shuning  uchun 

  ni  juda  kichik  deb  hisoblaymiz. 



Bunda sin



 ni 

 orqali almashtirilsa bo’ladi: 



dt

d

l

g





2


Download 1,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish