Microsoft Word 05 Kishlok xujalik mahsulotlar sifati va marketingi

 
 
1-chizma. Korxonaning tashqi muhiti (makro-muhit) 
Mamlakatdagi siyosiy muhit asosan davlatning mustaqilligi va bevosita siyosiy yondashuvlar 
va  yoʻnalishlarni  mustahkamlash  bilan  bogʻliq  tendensiyalar,  boshqa  tomondan  esa  bozor 
munosabatlariga oʻtish va oʻzaro manfaatli aloqalarni oʻrnatish bilan tavsiflanadi. Siyosiy muhitga 
ijro  etuvchi  davlat  hokimiyatining  omillari  bilan  bir  qator  muhim  omillar  ham  kiradi.  Ular  ichida 
mulkchilik,  tadbirkorlik,  isteʻmolchilar  huquqlarini  muhofaza  qilish    va  reklama  munosabatlarini 
tartibga soluvchi qonunchilik va qonunlarni koʻrsatish mumkin. Huquqiy tartibga solishning samarali 
yoʻnalishlarini izlash davom etmoqda. 
Jamiyat iqtisodiy muhitining ahvoli asosan korxonalar daromadlarining darajasi va aholining 
xarid  qobiliyati  kabi  koʻrsatkichlar  bilan,  shuningdek,  inflyasiya,  kredit  stavkalari,  soliq  solish 
stavkalari,  aholining  joriy  daromadlari,  jamgʻarmalarining  darajalari,  isteʻmol  savatining  qiymati 
Korxonalar 
Ilmiy-texnikaviy 
muhit 
Siyosiy muhit 
Demografik 
muhit 
Tabiiy muhit 
Iqtisodiy 
munit 
Madaniy muhit 

---

bilan aniqlanadi. Bu koʻrsatkichlarning oʻzgarishi talabda nafaqat miqdoriy, balki tarkibiy siljishlarga 
ham olib keladi. 
1991  -yilda  mustaqillikka  erishilgandan  buyon  Oʻzbekistonda  rejali  iqtisodiyotdan  bozor 
iqtisodiyotiga  asta-sekin  oʻtish  siyosati  oʻrnatildi.  90-yillarning  birinchi  yarmida  iqtisodiy  ishlab 
chiqarishning tushishi kuzatilgan boʻlsa ham, makroiqtisodiy barqarorlashtirish va tarkibiy islohotlar 
1996 -yildan boshlab iqtisodiy yaxshilanishga asos soldi. Daromadlarning oshishi qishloq xoʻjaligida 
5,8%  va  sanoatda  2,2%  ga  daromadlarning  oʻsishini  oʻz  ichiga  oladi.  Bozor  munosabatlari 
rivojlanishida,  iqtisodiyot  sohalari  va  ijtimoiy  himoyalash  sohasida  oʻsishlar  koʻzga  koʻrinmoqda. 
Kichik korxonalarni xususiylashtirish keng miqyosda amalga oshirildi, oʻrta va yirik korxonalarning 
ommaviy  xususiylashtirilishi  esa  donor  tashkilotlar  tomonidan  saqlab  turildi.  Davlat  xususiy 
sektorning, xususiylashtirishning, mehnat va kapital bozorlarining rivojlanishini yoʻnaltirishda bozor 
iqtisodiyoti rivojlanishining bosqichli yondoshuvini tanlashi orqali nisbatan kuchli mavqyeni egallab 
kelmokda. 
1991—1995  -yillar  davomida  mustaqillikkacha  boʻlgan  davrga  nisbatan  aholi  jon  boshiga 
daromadning salmogʻi 20% ga pasaydi. Hududlar boʻyicha, qishloq va shahar zonalari oʻrtasida va 
turli  xil  ijtimoiy  guruhlar  daromadlari  oʻrtasidagi  farqning  ancha  oʻsishi  roʻy  berdi.  1977  -yilda 
aholining  22%i  (oilalarning  16%i)  kambagʻalllik  darajasiga  teng  yoki  undan  ham  past  aholi  jon 
boshiga toʻgʻri keladigan oʻrtacha daromadga ega edi. Davlat, ayniqsa, aholining eng koʻp salmogʻi 
yashaydigan  va  kambagʻallik  darajasi  yuqoriroq  boʻlgan  qishloq  joylarda  aholining  bandligini 
taʻminlashga  alohida  eʻtibor  berish  orqali  bu  masalani  hal  qildi.  Aholini  ijtimoiy  himoyalash  eng 
asosiy  vazifa  sifatida  belgilangan  va  bu  maqsadlarga  davlat  byudjeti  mablagʻlarining  uchdan  bir 
qismiga  yaqini  ajratilgan  edi.  Biroq  ijtimoiy  himoya  boʻyicha  yondoshuvlar  asta-sekin  aholini 
ijtimoiy  xizmatlarni  passiv  oluvchilari  sifatida  ishlatishdan  ularning  daromad  olishda  faol 
qatnashuvini ragʻbatlantirishga tomon oʻzgardi.