Fan: Amaliy informatika Ma’ruza: 24 soat Amaliyot

1 Kbayt (kilo bayt) = 1024 bayt  

1 Mbayt (mega bayt) 1024 Kbayt = 108576 bayt 

1 Gbayt (giga bayt) 1024 Mbayt 

1 Tbayt (terabayt) 1024 Gbayt 

 

 

Sakkiz  razryatli  baytdagi  maksimal  ikkilik  son  1111  *  1111  ga  teng.  Agar 

uni  o‘nli  sanoq  sistemasiga  o‘tkazsak  255  hosilbo‘ladi.  Demak,  no‘l  bilan 

birgalikda bir baytda 256 ta turli o‘nli sonlarni yozish mukin ekan.  

 

Kompyuter    xotirasi  –  bu,  maxsus  elektron  yacheykalar  to‘plami  bo‘lib, 

ularning  har  biri  nol  va  birlar  kombinatsiyalaridan  iboratbir  bit  axborotni  saqlay 

oladi.  Yacheykalar  0,1,2,,,,3200,32001  va  hokaza  tartib  raqamlari  bilan  

nomerlanadi.  

 

---

Yacheykaning  nomeri  shu  shu  yacheykaga  yozib  qo‘yiladi  va  baytning 

adresi  deyiladi.  Shunga  etibor  beringki,  yacheyka  (bayt)  adresi  va  yacheykaga 

joylashgan  axborot  (bayt  qiymati)  bir  xil  narsa  emas.  Yacheyka  adresi  (nomeri) 

o‘zgarmaydi, undagi axborot esa 0 dan 255 gacha o‘zgarishi mumkin.  

Odamlar  o'rtasida  muomala  vositasi  bo'lmish  til  kabi  sonlarning  o'z  tili 

mavjud bo'lib, u  ham  o'z  alifbosiga  ega. Bu  alifbo  raqamlar  va sonlarni ifodalash 

uchun  qo'llaniladigan  belgilardan  iboratdir.  Masalan,  kundalik  hayotimizda 

qo'llanadigan arab raqamlari 1, 2, . . ., 9, 0 yoki rim raqamlari I, II, V, X, L, C, D, 

M, H,. . ., sonlar alifbosining elementlari hisoblanadi. Turli davrlarda turli xalqlar, 

qabilalar raqamlar va sonlarni ifodalashda turlicha belgilardan foydalanganlar.  

Ma'lumki, harflardan iborat alifboni qo'llashda ma'lum qonun va qoidalarga 

amal  qilinadi.  Sonli  alifbodagi  belgilardan  foydalanishda  ham  o'ziga  xos 

qoidalardan foydalaniladi. Bu qoidalar turli alifbolar uchun turlicha bo'lib, mazkur 

alifboning kelib chiqish tarixi bilan bog'liq.