Microsoft Word ihyo tavba ziyouz com doc

ْﻢُﻜِﺗﺎَﺌِّﻴَﺳ ْﻢُﻜْﻨَﻋ ْﺮِّﻔَﻜُﻧ ُﻪْﻨَﻋ َنْﻮَﻬْﻨُﺗ ﺎَﻣ َﺮِﺋﺎَﺒَآ اﻮُﺒِﻨَﺘْﺠَﺗ ْنِإ

 

 "Agar sizlar man’  etilgan gunohlarning kattalaridan saqlaneanglar, qilgan kichik 

gunohlaringizni o‘chirurmiz" (Niso surasi, 31), oyatining ma’nosini anglamoqdir. 

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam deydilar: 

"Namozlar ular orasida sodir etilgan gunohlarga kafforatdir. Kabiralar bundan mustasno". 

Mana shuning o‘zi gunohlar katta va kichikka bo‘linishi isbotidir. Shariat nazarida gunohlar uch 

---

Ihyou ulumid-din. Tavba kitobi. Imom G’azzoliy 

 

 

www.ziyouz.com кутубхонаси 

23

qisiga bo‘linadi: 

— kabiraligi shariatda ma’lum gunohlar; 

— sag‘iralar jumlasida sanalgan gunohlar; 

— kabira yo sag‘iraligi ishtibohli bo‘lgan, hukmi noma’lum gunohlar. 

Demak, gunohlarning qat’iy chegarasini yoki ularning sonini bilishga intilish mumkin bo‘lmagan 

narsani xohlashdir. Chunki, buning uchun Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning: "Men o‘nta yoki 

beshta gunohi kabirani iroda qildim", deb aytganlari va ularni ajratib ko‘rsatganlari ashitilgan bo‘lishi 

kerak. Lekin Payg‘ambar alayhissalom bunday demaganlar. Balki, ba’zi lafzlarda "gunohi kabiradan 

uchtasi", "gunoh kabiradan yettitasi", deb aytganlari vorid bo‘lgan. 

 

Shariat sanog‘ini bildirmagan narsaning sanog‘ini bilish mumkinmi?! Shariatda ba’zi 

narsalarning aniqligi qasd qilinmaydi. Toki bandalar shu narsaga bo‘lgan e’tmborini kuchaytirsinlar, 

doimo undan ogoh bo‘lsinlar. Masalan, odamlarning Qadr kechasiga bo‘lgan intilishlari kuchli bo‘lishi 

uchun "laylatul qadr"ning vaqti aniq qilinmadi. 

To‘g‘ri, gunohi kabiralarning jinslari va navlarini anmqlash mumkin. Lekin uning zoti va haddini 

aniqlashda faqat shubha va taxminlargapsha asoslanamiz. Guttohi kabiralarning eng kattasinm 

bilamiz, ammo eng kichik, gunohni bilishning iloji yo‘q. Shar’iy dalillar va basirat nuri ila 

anglaymizki, shariatning butun maqsadi xalqni Alloh taologa yaqinlik hosil qilishga, dmydori 

saodatini topishga undashdir. Bunga yetishning yagona yo‘li Alloh taoloni, uning sifatlarini, 

kitoblarini, payg‘ambarlarini tanishdir. Alloh taoloning ushbu so‘zlari shunga ishoradir: