Termiz davlat universiteti amaliy matematika kafedrasi «Axborot xavfsizligi» fanidan

Jangovor  muloqot  o'rnatuvchilar(war  dialer)ga  nisbatan  ziyrak  bo'lish 
lozim. Foydalanuvchilar  ko'pincha  tashkilot  tarmog'i  himoyasi  vositalarini  chetlab  o'tib  o'z 
kompyuterlariga  keladigan  telefon  qo'ng'iroqlari  qabul  qilib  olishga  ruxsat  beradilar.  Ular  ba'zan 
Ishdan qaytish oldidan modemni ulab kompyuterni uydan turib modem orqali unga ulanib tarmoqdan 
foydalanishni  ko'zlab  o'z  dasturlarini  shunga  sozlab  ketadilar.  Tajovuzkorlar  jangovar  muloqot 

---

49 
 
o'rnatuvchi  dasturlardan  foydalanib  ko'plab  telefon  nomerlariga  qo'ng'iroq  qilib  ko'radilar  va  shu 
tariqa  chetdan  modem  orqali  kirishga  yo'l  qoldirgan  bunday  tarmoqlarga  suqulib  kirib  tajovuz 
uyushtiradilar. Foydalanuvchilar ko'pincha o'z kompyuterlarini o'zlari konfiguratsiyalashlari tufayli 
bunday  kompyuterlar  tajovuzlardan  yomon  himoyalangan  bo'ladilar  va  tarmoqqa  tajovuz  qilishga 
yana  bitta  imkoniyat  tug'diradilar.  Tizim  administratorlari  jangovor  muloqot  o'rnatuvchilardan 
muntazam  suratda  foydalanib  o'z  foydalanuvchilarining  telefon  raqamlarini  tekshirib  turishlari  va 
unga  mos  qilib  konfiguratsiyalangan  kompyuterlarni  o'z  vaqtida  topib  chorasini  ko'rishlari  lozim. 
Tijoratli va bepul tarqaltiladigan jangovor muloqot o'rnatuvchi dasturlar mavjud. 
13. 
Xavfsizlikka oid tavsiyalar (security advisories)dan o'z vaqtida xabordor bo'lib,