Shaxsiy kompyuterlar uchun mikroprotsessorlar

 
80386 protsessorlari 
80386  protsessori  (386)  oldingi  yaratilgan  kompyuterlarga  nisbatan 
unumdorligi g‘oyat yo‘qoriligi uchun kompyuterlar olamida haqiqiy shov- shuvga 
sabab  bo‘ldi.  Bu  32-razryadli  protsessorining  yaratuvchilari  maksimal 
unumdorlikka  va  ko‘p  masalali  operatsion  tizimlar  bilan  ishlash  imkoniyatiga 
erishishni ko‘zlagan edilar . 
 Intel  386  protsessorini  1985  yili  chiqardi,uning  asosidagi  tizimlar  esa, 
masalan,  Compaq  Deskpro  386  va  boshqalar  1986  yili  oxirida  1987  yil  boshida 
paydo bo‘la boshladi. Keyinroq  IBM 80  rusumdagi PS/2 sinfidagi  kompyuterni 
chiqardi.  386  protsessori  1991  yilgacha  birinchilikni  ushlab  turdi,  so‘ng  uni 
mukammalroq  bo‘lgan  va  kundan-kunga  arzonlashayotgan  486  va  Pentium 
protsessorlari siqib chiqara boshladi. Biroq u qimmat bo‘lmagan va o‘zining vaqti 
uchun  yo‘qori unumdorli bo‘lgan portativ kompyuterlarda keng qo‘llanilar edi. 

---

386  (3.26-rasm)  protsessori  real  rejimda,  8086  va  8088  protsessorlarining 
buyruqlarini taktning kam miqdorida bajara olar edi.Taktlarning o‘rtacha miqdori 
286  niki  singari  4,5  ga  teng.  Shunday  qilib,  386  va  286  protsessorli 
kompyuterlarning takt chastotalari teng bo‘lganda,  “toza ” unumdorligi ham teng 
bo‘ladi.  Kompyuterlarni  286    protsessorning  bazasida    ishlab  chiqaruvchi  ko‘p 
firmalar  ularning  takt  chastotasi  16  va  20  MGts  ga  teng  bo‘lgan  tizimlarining 
tezligi,  386  protsessorli,  huddi  shunday    kompyuterlarning  tezligiga  tengligini 
tasdiqlar  edilar.Va  ular  xaq  edilar!  386  protsessorning  real  unumdorligi, 
qo‘shimcha dasturiy imkoniyatlarni kiritish va MMU  (MemoryManagement Unit) 
xotira dispetcherini mukammallashtirish hisobiga erishildi. 
386 protsessori himoyalangan rejimga va real rejimga kompyuterni oldindan 
qayta  yuklamasdan  o‘ta  oladi.  Bundan  tashqari,real  rejimda  bir-biridan 
himoyalangan birdaniga bir nechta rejimlar bajariladigan virtuyal rejimlar (virtual 
real mode)  bajarilishi ko‘zda tutilgan. 
386    protsessorining  himoyalangan  rejimi  286    protsessorining 
himoyalangan  rejimi  bilan  to‘la  moslashuvchan.    Uni ko‘p  hollarda  tabiy  (native 
mode)  deb ataladi,chunki ikki   protsessor  ham OS/2 va Windows NT operatsion 
tizimlar  uchun  ishlab  chiqilgan.    Yangi  MMU  xotira  dispetcherining  ishlab 
chiqilishi,  himoyalangan 
rejimda 
xotirani 
manzillashning 
qo‘shimcha 
imkoniyatlarini tug‘dirdi.Chunki, yangi MMU  286  protsessorining huddi shunday 
tuguni  bazasida  ishlab chiqilgan, 386  protsessorining buyruqlar tizimi 286 bilan 
to‘liq moslashuvchan edi. 386  protsessoridagi yangicha usul, 8086 protsessorining 
ishiga taqlid qiladigan, virtual rejim o‘rnatilishidir.   
Biroq  bunda  DOS  va  boshqa  operatsion  tizimlarning  bir  nechta 
shinalari,o‘zining  himoyalangan  xotira  qismlaridan  foydalanib,  bir  vaqtda  ishlay 
oladi.  . 
Bir  qismdagi  dasturning  ishlamay  qolishi  yoki  osilib  qolishi  tizimning 
alohida  bo‘limlariga  ta’sir  ko‘rsatmaydi.  Ishdan  chiqqan  nusxani  qayta  yuklash 
mumkin  .386  protsessorning  turli  ko‘rinishlari  mavjud  bo‘lib,  ular  samaradorligi 
bilan,  iste’mol  qiladigan  quvvati  va  boshqa  parametrlari  bilan  bir-biridan  farq 
qiladi.