Saliqlar ha`m saliqqa tartiw k. Qalenov, S. Ibragimova, A. Prenov

6.3. Suw resurslannan paydalang'anhg'i ushın Salıqtın’ engiziliwi ha'm 
Salıq to'lewshilerdın’ qurami 
 
O'zbekistan  sharayatinda  suw  qa'dırli  esaplanadı.  Sebebi  elimizdın’  awil 
xojahg'i  tiykannan  suwg'anlatug'in  jerlerden  ibarat.  Suw  ha'r qanday  ma'mleket 

---

67 
 
ushın tiykarg'i bayliq esaplanadı. 
1998-jılg'a shekem suwdan paydalanatug'in ka'rxanalar «suw ushın to'lem» 
to'leytug'in  edı.  1998-jıl  1-yanvardan  baslap  suw  resurslannan  paydalang'ani 
ushın salıq engizildı. Bul Salıq 2007-jılg'a shekem uhwma ma'mleketlik salıqlar 
quramina  kirgizilip,  respublika  byudjetinin'  tiykarg'i  da'ramat  dereklerinin'  biri 
bolıp esaplanatug'm edı. 
O'zbekistan  Respublikasi  Prezidentinin'  2007-jıl  12-dekabrdegi  744-sanli 
qaranna  tiykarlanip  usı  Salıqtın’  tu'simi  jergilikli  byudjetlerdın’  Ma'mleketlik 
byudjettegi  u'lesin  ko'beytıw  maqsetinde  tolıq  mug'darda  jergilikli  byudjetler 
da'ramatlanna o'tkizildı. 
2010-jıli  Ma'mleketlik  byudjetke  suw  resurslannan  paydalang'ani  ushın 
salıq  tu'simi  43509  mln.  sumdı  qurawi  boljaw  etilgen  bolıp,  bul  byudjet 
da'ramatlannin'  0,5  protsentin  qurag`an,  2015  jılg`a  kelip  suw  resurslarınan 
paydalang`anlıg`ı  ushın  salıq  tu`simi  163,7  mln  sumdı  qurap  bul  byudjet 
da`ramatlarının` 0,45 protsentin quraydı. 
O'zinin'  xizmetinde  suwdan  paydalamwshi  yuridıkalıq  ta'repler,  dıyxan 
xojalıqlari (yuridıkalıq ta'rep bolg'an ha'm yuridıkalıq ta'rep bolmag'an) ha'm de 
isbilermenlik  xizmetin  a'melge  asmwshi  fizikalıq  ta'repler  suw  resurslannan 
paydalang'ani  ushın  salıq  to'lewshiler  bolıp  esaplanadı.  Elimizde  ma'mleketlik 
byudjet  da'ramatlannin'  tiykarg'i  deregin  ta'miyinlep  beretug'in,  Salıq 
to'lewshiler  bolıp,  Shiyrin  GRES,  Taxiatash  GRES,  Tashkent  GRES  ha'm 
usıg'an uqsag'an GESler esaplanadı. 
 Salıqqa  tartıwdın’  ayinm  ta'rtibi  ornatilg'an  to'lewshiler  ha'm  de 
kommertsiyalıq ernes sho'lkemler tiykarg'i xizmet tu'ri menen bir qatarda basqa 
xizmet tu'rleri menen shug'illansa, olar o'z aldına esap-sanaq alip banwlan ha'm 
usı xizmet tu'rinde paydalang'an suw ko'leminen kelip shig'ip suw resurslannan 
paydalang'ani  ushın  salıq  to'lewi  kerek.  Yuridıkalıq  ta'repler  qay  jerde  dızimge 
ahng'anina  ha'm  de  suwdan  paydalanıw  ornina  qaramastan,  suw  resurslannan 
paydalang'anhg'i  ushın  Salıqti  to'leydı.  Xalıq  jasawshi  punktlerdı  suw  menen 
ta'miyinlewshi  yuridıkalıq  ta'repler  o'z  xizmeti  ushın  paydalang'an  suw  ushm 
Salıq to'leydı.