Saliqlar ha`m saliqqa tartiw k. Qalenov, S. Ibragimova, A. Prenov

6.2. Salıq to'lewshiler,  Salıqqa tartıw obekti, Salıq stavkalan ha'm 
salıqti byudjetke to'lew ta'rtibi 
Jer  astinan  paydalang'ani  ushın    Salıqtın’  to'lewshileri  bolip,  O'zbekistan 
Respublikasi  aymag'inda  paydali  qazilmalardı  qazip  alıp  atirg'an,  texnogen 
mineral  tuwindılannan  paydali  qazilmalardı  ajiratip  alıp  atirg'an  ha'm  olardı 
qayta  islewdı  a'melge  asinp  atirg'an  yuridıkalıq  ha'm  fizikalıq  ta'repler 
esaplanadı. 
 Salıqqa tartıw maqsetinde jer asti bayliqlan degende jer qabig'min' joqarg'i 
bo'legin qamtip alatug'in ha'mde paydali qazilmalardı izleytug'in ha'm qazip ahw 
mu'mkin  bolg'an  ma'kan,  paydali  qazilmalar  degende  ekonomikaliq  ha'm 
salamatlastiriw a'hmiyetine iye geologiyalıq tuwindılar tu'siniledı. 
To'mendegiler  jer  asti  qazilma  bayliqlarinan  paydalang'ani  ushın    Salıqqa 
tartıw obektleri bolip esaplanadı: 
•
 
paydali  qazilmalardı  qazip  ahw  ko'lemi,  olardı  qayta  islewden  almg'an 

---

65 
 
o'nimnin'  haqiyqiy  satihw  quni  boymsha,  bunnan  qosimsha  qun  ha'm  aktsiz 
salig'i shegirip taslanadı. Gaz qazip shig'anwshi ka'rxanalar ushm  Salıqqa tartıw 
obekti bolip, O'zbekistan Respublikasi Finans Ministrligi ta'repinen belgilengen 
satıw  bahasi  boymsha,  bunnan  qosimsha  qun  ha'm  aktsiz  salig'i  shegirilgen 
halda  birlemshi  tayarlıqtan  o'tken  qatlamnan  qazip  almg'an  ta'biyg'iy 
(tazalanbag'an) gaz ko'lemi esaplanadı; 
•
 
texnogen tuwindılar ko'lemi ajiratip almg'an tiykarg'i paydali qazilmanin' 
nizam  hu'jjetlerine  muwapiq  haqiyqiy  satihw  quni  boymsha,  bunnan  qosimsha 
qun ha'm aktsiz salig'i shegiriledı; 
•
 
toplang'an  shaqmaq  tas  shiyki  zati  u'lgileri,  paleontologiyalıq  qaldıqlar 
ha'm basqa geologiyalıq kollektsiya materiallannin' esap quni. 
Jer  asti  qazilma  bayliqlarinan  paydalang'ani  ushm  Salıq  stavkalan 
O'zbekistan  Respublikasi  Prezidentinin'  qaran  menen  belgilenedı  ha'm  Salıq 
to'lewshilerge O'zbekistan Respublikasi Finans Ministrligi ha'm de Ma'mleketlik 
salıq komiteti ha'm onin' to'mengi organlan ta'repinen 
belgilengen  ta'rtipte  jetkiziledı.  Ha'zirgi  waqitta  ja'mi  53  tu'rdegi  paydah 
qazilmalarg'a dıfferentsiallang'an ta'rizde Salıq stavkalan ornatilg'an. 
2015-jıl  1-yanvardan  baslap  jer  asti  qazilma  baylıqlannan  paydalang'ani 
ushın salıq stavkalan to'mendegishe (6.01-keste) belgilengen: 
6.01.keste