Microsoft Word masnaviydan hikoyalar ziyouz com doc

Sulton Mahmud va Ayoz 

 

Sulton Mahmud G’aznaviy bir kun ovga chiqdi. Yo‘lda bir ohuni ko‘rdi va orqasidan ot 

choptirdi. Ohu tog‘larni, vodiylarni.oshib borardi. Sulton Mahmud ohuning izidan 

qolmadi. Banogoh Turkman qishlog‘iga yetib bordi. Terga botgan edi. Bir eshikni 

taqillatdi, eshikni ochgan ko‘rkam yigitdan suv so‘radi. Yigit Sulton Mahmudni 

tanib

;

shunday dedi: 

— Bosh ustiga, sultonim. Biroq uyimizda suv yo‘q. Ogam buloq boshiga ketdi. 

halizamon keladi. Siz ichkariga kiring, dedi va sultonni gapga tutdi. Keyin o‘rnidan turib 

uyidan bir kosada suv keltirdi. Sulton: 

— Sen menga uyda suv yo‘q deganding. Hozir olib kelyapsan. sababi nima?  deb 

so‘radi. Yigit javob berdi: 

— Sultonim mendan suv so‘ragan vaqtingizda juda terlagan edingiz. haroratingiz 

baland edi. Agar o‘sha vaqtda sizga suv bersam, sog‘lig‘ingizga zarar bo‘lardi. Sizning 

biroz haroratingiz tushishini kutdim. 

Bu javob sultonga xush yoqdi. Yigitning ismi Ayoz edi. Uni onasining roziligi bilan 

saroyga olib ketdi va yangi liboslar kiydirdi. Ayoz choriq va po‘stindan iborat eski 

kiyimlarini tashlamay, bir xonaga qulflar va har kun bu xonaga kirarkan: 

— Ey Ayoz, bu po‘stin va choriq senikidir... Eski holingni ko‘rgin, g‘ururlanma,  deb 

o‘z o‘zini nazorat kilar edi. Vaqti kelib Ayoz sultonning eng yaqin nodimi bo‘ldi. Bu 

hodisaga  atrofidagilari hasad qildi. Uni nazardan tushirish uchun turli tuzoqlar qo‘yishdi. 

Bir kun Sultonga: 

— Siz ishongan Ayozning bir xonasi bor. Ichi oltin, kumush va qimmatbaho toshlar 

bilan to‘la. Ayoz u yerga hech kimni kirgizmaydi. Eshigi doimo qulfi turadi,  deb fitna 

uyushtirdilar. 

Sultonning Ayozga ishonchi cheksiz bo‘lishi bilan birga, buni gapirganlarga saboq 

berish uchun amr berdi: 

— Juda yaxshi. Boring, xonasini oching. Oltin, kumush va javohirlarni bu erga 

keltiring! 

Odamlar Ayozning xonasida tintuv o‘tkazdilar. Xonadan yirtiq bir choriq bilan eski bir 

po‘stindan boshqa hech narsa topolmadilar. Xijolat bilan ko‘rganlarini sultonga aytib uzr 

so‘radilar. 

Sulton: 

— Siz Ayozdan kechirim so‘rang. Gunohingizdan o‘tadigan ham, jazo beradigan ham 

u, dedi. Ayoz chaqirildi. Bo‘lib o‘tgan voqeani aytdilar. Ayoz: 

— Quyosh bor ekan, yulduz ko‘rinmaydi. Mening hukm chiqarishga haqqim yo‘q. 

---

“Masnaviy”dan ibratli hikoyalar. Jaloliddin Rumiy