«Servis va turizm» fakulteti «Xalqaro turizm va turizm servisi» kafedrasi

Qabul qilish xizmati va hisob kitob qismi. Qabul qilish xizmatini 

ko‘pincha otelning «yuragi» yoki «asab markazi» deb ataydilar. Ushbu xizmat 

bilan mehmonlar ko‘proq aloqada bo‘ladilar, ular mehmonxonada bo‘lish vaqtida 

xizmatlar va ma’lumotlar bo‘yicha murojaat qiladilar. 

Qabul qilish xizmati muhim vazifasiga mehmonlar bilan salomlashish va 

ularni joylashtirishda zarur rasmiyatchiliklarni bajarish kiradi. Qabul kilish xizmati 

xodimi (porte) shveysardan keyin kirishda turadigan mehmonxonaning amaldagi 

birinchi xodimi hisoblanadi va mehmonlar bilan ilk alokada bo‘ladi. Mehmonlarni 

qanday kutib olish, qanday salom alikda bo‘lish, rasmiyatchiliklarni qanday tez 

bajarish (bronlashtirishni, anketa to‘lg‘izish, oldindan to‘lovni tekshirish) ko‘p 

jihatdan unga bog‘liq. Shunga qarab mehmonxona haqida mehmon eng yorqin 

tasavvurga ega bo‘ladi. Shu munosabat bilan qabul qilish xizmatiga quyidagi 

talablar qo‘yiladi: 

Qabul qilish xizmati bevosita mehmonxonaga kirish joyiga yaqin bo‘lishi 

kerak; mehmonxona vestibyuli katta maydonni egallagan bo‘lsa, ichki ko‘rinish 

dinamik harakteri mehmon mo‘ljal olishi uchun qabul qilish xizmati turgan joyga 

yo‘naltirilishi zarur; 

Xodim turgan joy tartibsiz tashlangan qog‘ozlar, keraksiz buyumlardan toza 

bo‘lishi kerak; 

Qabul qilish xizmati xodimi nuqsonsiz ko‘rinishga ega bo‘lishi, o‘zini 

tavoze bilan tutishi lozim. Mehmonlar bilan faqat tik turgan holda so‘zlashish 

darkor. Ularni kuttirib qo‘ymaslik kerak. Unutmaslik lozim, xodimga mehmonlarni 

munosib kutib olishdan muhimroq ish yo‘q. 

Joylashtirish chog‘ida yana bir bor oldindan bronlashtirish shartlarini (xona 

kategoriyasi, qulaylik mavjudligi, derazadan ko‘rinish, narx, bo‘lish muddati, 

jo‘nab ketish ehtimoli va h.k.lar) kelishib olinishi zarur. Agar mehmonga anketa 

to‘lg‘azish zarur bo‘lsa, bu ishni iloji boricha ko‘ngilliroq amalga oshirish kerak. 

---

38 

 

Misol uchun, agar mehmon ushbu mehmonxonada avval ham turgan bo‘lsa, 

anketada faqat uning imzo qo‘yishi yetarli (uning mehmonxonada birinchi bo‘lishi 

chog‘ida saqlanib qolgan ma’lumotlar ko‘zda tutilayapti). 

Qabul kilish xizmati hisob-kitob qismi vazifasiga shuningdek xonalarni 

taqsimlash va bo‘sh o‘rinlarni hisoblash, hisob yozib berish va mijozlar bilan 

hisob-kitobni amalga oshirishga ham kiradi. 

Mehmonlar yetib kelishgacha qabul qilish xizmati bronlashtirish xizmati 

byurosidan ishlangan buyurtmalarni oladi. Ularga muvofiq xonalar fondi harakati 

kartasi tuziladi, bu mehmonxonada bo‘sh o‘rinlar hisobini olishga yordam beradi. 

Qabul kilish xizmati vazifalaridan biri – mehmonlar kartotekasini yuritish. 

Har bir mehmon uchun u mehmonxonaga kelgandan keyin maxsus kartochka 

to‘ldiriladi. Unda mehmon bilan munosabatda bo‘lgan barcha mehmonxona 

xizmatlari tomonidan yig‘ilgan ma’lumotlar aksini topadi. Bu ma’lumotlar 

mehmon ikkinchi safar tashrif buyurganidan xizmat ko‘rsatish sifatini ancha 

oshirish, uning xohish va istaklarini to‘laroq kondirish imkonini beradi. Bunda ish 

mehmonxonaga doimiy mijozlarni ko‘proq jalb etish, mehmonxonani qo‘shimcha 

reklama qilish maqsadlarida juda muhimdir.

8

 

Ichki turizmda mehmonxona keng mikyosda qo‘shimcha pullik xizmatlar 

ko‘rsatadi:  

§

  zarur axborotlar olish; turistik hujjatlar va pasportni rasmiylashtirish;