Termiz davlat universiteti tibbiy bilim asoslari kafedrasi tibbiy bilim asoslari fanidan amaliy

Mustaqil  ish.  O

’quvchilar  limfa  sistemasining  anatomik  tuzilishini  mulyaj  va 

ko

’rgazmali  qurollar  yordamida  o’rganadilar  va  bajarilgan  ishni  daftariga  qayd 

etadilar. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 - Amaliy mashg

’ulot 

 

Mavzu:  Nafas olish va ovqat hazm qilish tizimi. 

 2 soat. 

---

 

Nazariy  tushuncha.    Odam  va  har  bir  boshqa  tirik  organizm  tashqi  muxitdan 

kislorod qabul qilib, karbonat angidrid gazini chiqarib turishi nafas olish deyiladi. 

Ishdan  maqsad.    O

’quvchilar  nafas  olish  a’zolarning  tuzilishini  o’rganish 

bo

’yicha amaliy ko’nikmalar hosil qilish. 

Kerakli jixozlar: Ko

’rgazmali qurollar, mulyaj. 

Ishni  bajarish  tartibi.  Nafas  olish  a

’zolariga:    Burun,  burun  bo’shlig’i,  burun 

xalqum,  xiqildoq,  traxeya,  bronxlar,  o

’pka  (o’ng  va  chap),  va  plevra  pardalari 

kiradi. 

Burun  bo

’shlig’i.   Yuqori, pastki  va  ikkita  yon devordan tashkil topgan.  Burun 

bo

’shlig’i  o’rtasidan  ikkiga bo’lingan. Uning ichki yuzasi shilimshiq parda bilan 

qoplangan.  Bu  parda  juda  ko

’p  mayda  bezlar bo’lib ulardan  shilimshiq suyuqlik 

ajraladi.  Burun  bo

’shlig’ining  oldingi  qismida  mayda  tukchalar  bo’ladi.  Nafas 

olganda  tashqi  muxitdan  kirgan  havo  burun  bo

’shlig’i  orqali  o’tganda  iliydi, 

namlanadi va  chang   zarrachalardan  tozalanadi va havo  xalqum  orqali xiqildoqqa 

o

’tadi. 

Xiqildoq.  IY-YI  bo

’yin  umurtqalari  ro’parasida  joylashgan.  Xiqildoq  havo 

o

’tkazuvchi  nafas  yo’li  vazifasini  bajarishdan  tashqari  u  tovush  hosil  qiladigan 

ovoz apparati hamdir. 

 

Xiqildoqdan  havo  uning  pastki  qismiga  tutashgan  nafas  yo

’liga,  ya’ni 

traxeyaga o

’tadi.